Ülkemizde 1950 yılı sonrası evsel ısıtmada kullanılan sobaların tür ve biçimlerinin endüstri ürünleri tasarımı yönünden incelenmesi

Abstract

Bu tez Türkiye'de sanayileşmenin özellikle etkin olduğu dönem olarak ele alınan 1950 yılı sonrasında kalkınma sürecinin,köyden kente göç ve apartmanlaşma gibi toplumun sosyoekonomik yapısında sebep olduğu değişimler ile birlikte bu süreçte teknik yönden sağlanan ilerlemelerin, evlerde ısınma amaçlı kullanılan sobaların tasarımları ve kullanım biçimleri üzerindeki etkilerini incelemeyi hedefler. Bu bağlamda kalkınma dönemine dair literatürler incelenerek sanayileşme sürecinin ülkemizdeki etkileri anlaşılmaya çalışılmıştır. Belirtilen tarihten günümüze ülkemizde ısınma amaçlı kullanılan soba çeşitlerini inceleyen çok sınırlı sayıda kaynak olmasından ötürü, hedeflenen tespitin yapılabilmesi için müze ziyaretleri yapılmış, soba üreticilerinin toplandığı çarşılar gezilmiş, eski soba ustaları, sobacılık sanayisinde köklü kurumsal tesislerin yetkilileri ve eskiden evinde farklı tip sobalar kullanmış kişilerle yüz yüze, telefon ve mail yolu ile görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca sobanın tarihçesi ve günümüzde kullandığımız şekle gelinceye kadar geçirdiği safhalar ile ilgili yerli yazılı kaynak olmadığı tespit edilmiş ve literatürümüze bu bilginin yabancı kaynaklardan derlenerek kazandırılması da hedeflenmiştir. Çalışma süresince yapılan pazar araştırmaları sonrasında özellikle kullanımı en fazla olan katı yakıtlı sobacılık sektörünün rakip ısınma yöntemlerine karşı ayakta kalabilmek için önümüzdeki yıllarda pelet sobacılığına yöneleceği tespit edilmiş ve bu soba türü ile genel bilgilendirme yapılmıştır. Bununla birlikte klasik katı yakıtlı soba sektörünün sürekliliğinin ve gelişimin sağlanabilmesi için önermelerde bulunulmuşturAnahtar Kelimeler : Soba, Pelet , Şakir Zümre, Emayetaş, Vezüv 101, Auer 713, Antalya Soba Müzesi, Soba Tipleri, Gaz Sobası, Ördek Soba, Zibro Kamin, Şamot, Kuzine, Çini Soba, Soba Tasarımı, Sobanın Tarihi, Franklin Sobası, Alttan Havalı, Biyokütle, Organik Yakıt, Şömine, Baca , Ateş, Kalorifer, Katalitik, Kok , Kömür, Kerosen

This thesis aims an inspection the impacts of industrialization process, on thedesign and usage pattern of heating stoves in Turkey after 1950 in the context of bothsocio-economic developments such as `migration to the cities-living in apartmentblocks` and achieved technical improvements during this period.First of all some literatures were checked through internet to be able tounderstand the industrialization process of Turkey. As there were not sufficient amont ofwritten sources published over the heating stoves in Turkish language, museums andlocal stove markets visited as well as stove craftmans, authorities of big stovemanifacturers and old stove users were interviewed in order to provide information.And also a great deal of information about the history of heating stove and itsimproving shapes at the present time were gathered and contributed from foreign sources.Pellet stoves were concluded to be the successor of wood&coal stoves after allmarket researches to understand where heating stoves industry going through to surviveagainst it's competitors. Therefore pellet stoves were introduced briefly. And also somerecommendations were made to provide sustainability and improvment for the exsistingheating stove sector.Key Words: Wood Stove, Pellet, Franklin Stove, Zibro Kamin, Auer 713, Emayetaş, Vezüv 101, History of Wood Stove, Biomass, Pellet Stove, Industrial Design of Wood Stove, Antalya Stove Museum, Cast Iron Wood Burning, Fireplace, Chimney,Charcoal, Coal, Fire, Heating, Gas, Kerosene