Betonarme siloların projelendirilmesinde kullanılan yöntem ve yönetmeliklerin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Eskiden çok sınırlı sayıda silo inşa edilmesine rağmen; ihtiyaçların zamanla artması, kullanılan malzeme çeşitlerinin çoğalması ve bunların rasyonel bir şekilde kullanılmalarının 'sağlanması giderek stokajın silolarıma suretiyle yapılmasını gerektirmektedir. Artan nüfusa paralel olarak bunların hacimleri de büyütülmektedir. Betonarme silolar konusunda yeterli Türkçe kaynak bulunma makta, öğretim programlarında da konuya yeterince yer verilemediğinden yapım mühendislerinin bu konudaki bilgileri de oldukça sınırlı kalmaktadır. Diğer taraftan ülkemizde betonarme silolar konusunda bir yönetmelik de mevcut değildir. Bu boşluğun doldurulmasına kısmen de olsa katkıda bulunabilmek amacıyla, betonarme silolar konusunda oldukça geniş kapsamlı bir sentez çalışması ve buna bağlı olarak, bir yönetmelik taslağının hazırlanmasında yararlı olabileceği düşüncesiyle, bu konuda özel yönetmeliklere sahip ülkelerden Fransız, Alman ve Amerikan yönetmelikleri karşılaştırılmakta ve Fransız yönetmeliğinin tümü Türkçe olarak verilmektedir. Çalışma dört asıl ve bir ek bölüm olmak üzere toplam beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tanımlar, sınıflandır ma, yapım teknolojisi, yapının çeşitli kısımları ve silolara ait çeşitli örnekler verilmektedir. İkinci bölümde, silo etkileri (statik ve dinamik), silola- nan malzemelerin çeşitli karakteristikleri (birim hacim ağır lığı, içsel sürtünme açısı, silo cidarları üzerindeki sürtünme açı sı), ile siloların projelendirilmesinde kullanılan yöntemler ve bunların karşılaştırılması (grafik olarak ve sayısal olarak), klasik ve modern deneyler, pratik hesaplar, hücrelerin plandaki şekli cidarların esnekliği doldurma ve boşaltma şekilleri boşaltma ağzının dış merkezliliği ve Alman betonarme silo lar yönetmeliği verilmektedir. üçüncü bölümde betonarme hesaplar üzerinde durulmakta, yapının çeşitli kısımlarının projelendirilmesinde kullanılan çeşitli yöntemler irdelenmekte, bitişik hücreli silolar için Laredo, Lumbroso-Albiges Yöntemi, prefabrike silolar, sıcaklık değişimi, rötre etkisi, tremilerin hesabında kullanılan çeşitli yöntemlerin karşılaştırılması, tremi hesaplarına ait çeşitli çizelgeler ve sayısal örnekler verilmektedir. Dördüncü bölümde, Türk yönetmeliğinin hazırlanmasında yardımcı olur düşüncesiyle, Fransız (SNBATI), Alman (Dm 1055/6- 196 4) ve Amerikan (ACI 313-77) yönetmelikleri karşılaştırılmak tadır. Bu son bölümü sonuçlar, kaynaklar listesi ve Fransız yönetmeliğinin tümünü içeren ek bir bölüm izlemektedir. xıı

COMPARISON OF THE METHODS AND STANDARDS USED FOR THE DESIGN OF REINFORCED CONCRETE SILOS SUMMARY Manhood felt the necessity of the storage of his needed materials from his first existence. The big inheat storages built in the times of Ramses II. in Egypt may be an evidence of the above thought. Increasing demand, multiplication of the types of materials and rational usage of these brought the necessity of storage in the form of silos. Because there is necessity for silos in the` centres of transportation as well as the necessity of transportation to use a product in the various places in the world. On the other hand products should be siloed in the certain places so that these can be transported to the places where they will be used. It is known that many needed materials are to be siloed as a precaution for disastrours events, wars, scorcity and likewise events. Today si loses are used to succesfully store the materials like foods, fodders, chemicals, metals, structural materials and petrol, and their dimensions are getting bigger with the increasing population growth. Although there is the lack of staional methods, structural engineers solved this problem by constructing silos with suc cess. Here it should be remembered that, at that time Theoreti cal and experimental researches were emphasyed with the needs felt for the construction of silos. Since si loses are specific engineering structures, these is lack of reference sources writter in Turkish language. In the educational programs, this subject did not satisfactorily given place and a result engineers knowledge is insufficient. In this study foreign sources on this subject was vieved and existing methods on silos were compared and synthesized French, German and American regulations which are spesific on this subject were compared so that a regulation system for Turkey on reinforced concrete silos can be prepared. This study consist of five basis and an appendix chapter. In first chapter, general definition and classification of silos are given. In fact, external view and crosscut are presented in detail. In second chapter, the effects of material in silos are researched and used different methods in silos design are explained and compared. In third chapter, reinfor ced concrete analysis are ciriticized for silos, methods for this subject are given and compared with numerical examples. Events in silos are very complex. In addition, the constructed structures when there were not a standart, specially in France, suffered damage or falled-down. It is claimed that structures XIII