Maçka (Trabzon) yöresinin jeolojisi ve piroklastik kayaçlarının incelenmesi

Abstract

ÖZET inceleme alanı Pontid Kıvrım Kuşağı' nın kuzeydoğu kısmında (Doğu Karadeniz Bölgesi) yeralır. üst Kretase yaşlı formasyonlar kalın denizaltı, andezitik ve dasitik lavlardan oluşur. Bunlar bir çok yerde kireçtaşı, marn ve kiltaşlarıyla arakatkılıdırlar. Çoğu volkanik kayaçlar yüzey alterasyonu sonucu az çok değişmiş erdir. Volkanik etkinlik dönemlerine göre üst Kretase inceleme alanında bazik bir seri ile başlar, bazik ve dasitik bile şimde devam eder. Bazı yerlerde bazik ve asidiklerin karışım ları da görülür, üst Kretase Çatak formasyonu, Mataracı formasyonu, Çavdarlı volkaniti, Kavak formasyonu ve Bulunga formasyonu olmak üzere beş litositratigraf ik birime ayrılır. Bununla beraber çevre kayaçlarla deneştirmede bazı zorluk larla karşılaşılır. Bu durum volkanizmanın bölgesel olmasın dan kaynaklanır. Çatak ve Mataracı formasyonları ilk volka nik etkinliği, Çavdarlı, Kavak ve Bulunga formasyonları da ikinci volkanik etkinliği oluştururlar. Kalkerli ve killi tortul seviyeler çoğunlukla bu volkanik etkinlikler sonunda gelmişlerdir. Volkanik ve volkano-tortul birikimlerin hepsi denizaltı havzasında orojenik kuşağın ürünleridirler ve büyük kalın lıkları ile karakteristiktirler. üst Kretase 'yi uyumsuzlukla üstleyen ve andezitik lav ve piroklastiklerinden oluşan Degirmendere volkaniti (Tersi yer), Pliyosen? yaşlı Boztepe formasyonu gölsel oluşukları ile yine uyumsuz olarak üstlenmiştir. üst Kretase ve Tersiyer yaşlı formasyonlar Püskürme tipi bakımından, oluşumunda su-magma etkileşimi esas rolü oynayan Vulcanian tipi püskürmelerle oluşmuşlardır.

SUMMARY The study area is situated at the North Eastern Part of Pontid Belt (Eastern Black Sea Region). Upper Cretaceous aged formations are formed mainly by thick submarine andesite, dacite lavas and by their pyro- clastics. Intercalated with these products occures limestones, marls and claystones in most part of the area. Much of volcanic rocks are more or less changed due to weathering. In the study area Upper Cretaceous volcanism begins with basaltic composition and continue basaltic and dacitic fashion. In certain stratigraphic levels mixing basaltic and dasitic components occur together. In the Upper Cretaceous time five lithostratigraphic units are developed. These are Çatak, Mataracı, Kavak, Bulunga formations and Çavdarlı volcanits. However lateral development presents some difficulties in correlation of section. This is due to local volcanic activites. Çatak and Mataracı formations constitute the first, and Kavak, Bulunga formations and Çavdalı volcanits the second volcanic activity periods. Calcereous and clayey sedimentary levels are mostly formed at the end of these volcanic activites. All the volcanic and volcano-sedimentary accumulations having great thicknesses are of submarine origin and they are products of volcanic arc encountered orogenic belts. Tertiary aged Degirmendere volcanits composed of ande site lavas and of its pyroclastics overlayes the older formations with a nonconformity and is overlayed limnic products of Boz tepe formation of pliocene age. Upper Cretaceous and Tertiary formations are formed by Vulcanian type eruptions influenced by magma-water inter actions.