Artvin yöresinde bölmeden çıkarma açısından uzun mesafeli vinçli hava hatları ile orman yolları alternatiflerinin kıyaslanması

Abstract

Ormancılık üretim çalışmaları sırasında bölmeden çıkarma aşaması, en zor ve pahalı olan aşamadır. Artvin yöresindeki orman alanlarının genellikle yüksek ve çok eğimli dağlık arazilerde yer alması, bölmeden çıkarma problemini daha da güçleştirmektedir. Bölmeden çıkarma aşamasında izlenecek olan yanlış bir yol, bölmeden çıkarmanın daha fazla güç ve para harcayarak daha uzun sürede gerçekleşmesine, daha az miktar ve kalitede emval üretimine, gençlik ve orman toprağı üzerinde zararlara neden olacaktır. Çalışmalar, Artvin Orman İşletmesine ait Tütüncüler Bölgesi Cogla üretim alanı ve Şavşat Orman İşletmesine ait Tepebaşı Bölgesi Çukur, Karçkal ve Yanıklı üretim alanları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Konunun çözümüne ilişkin çalışmalarda ülkemizde ve özellikle yörede uzun yıllardır uygulanmakta olan orman yollarına dayalı alternatif seçenekler bir yanda incelenirken, diğer yanda orman yolları yapımını gerektirmeyen uzun mesafeli vinçli hava hatları incelenmiştir. Değişik cins ve boyuttaki emvallerin, değişik mesafelerden uzun mesafeli vinçli hava hatları ile taşınmasına ait zaman ve verimlilik ölçme sonuçları, halihazırda çalışmakta olan uzun mesafeli vinçli hava hatları üzerinde yapılan araştırmalarla tesbit edilmiştir. Yapılan ölçümler sonucunda uzun mesafeli vinçli hava hatları için çok parçalı yakacak odunu taşımacılığında yükleme süresinin çok fazla zaman aldığı tesbit edilmiştir. Ayrıca Cogla' da 3.57 ster/saat, Karçkal'da 5.01 m3/saat ve Çukur 'da 4.36 ster/saat verimlere rastlanılmıştır. Bölmeden çıkarma maliyetleri, uzun mesafelilerden mobil hava hatlarına doğru geçerken yakacak odununun taşındığı yerlerde artmış, tomruk taşımacılığı yapılan yerlerde ise azalmıştır. Yine tomruk taşımacılığında, yol ve mobil hava hatları kombinasyonu sonucu üretim kalitesinde belirgin artışlar olmuştur. vı ıYörede uzun mesafeli vinçli hava hatları uzun mesafeler de ki sürütmeyi ortadan kaldıramamış, kalite ve miktar kayıplarını da büyük ölçüde önleyememiştir. Sonuç olarak, özellikle tomruk taşımacılığında yol ve mobil hava hatları kombinasyonu ile bölmeden çıkarma, yöre için en uygun metod olarak tesbit edilmiştir. vııı

In forestry, transportation of harvested wood from com partments is the most difficult and the most expensive ope- ration. Forests covering generally high and steep slopes of mountainous area in Artvin province make the problem much more difficult, improper operations in transportation cause the losses in money, time and quantity and quality of harvested wood and damages on the forest soil and new generation. Studies were conducted in harvesting areas of Tütüncüler, Cogla in Forest Directory of Artvin and Tepebaşı, Çukur, Karçkal and Yanıklı in Forest Directory of Şavşat. In the studies, both alternative applications used during long periods for the forest roads and long distance crany skylines were investigated in the region. Time and productivity values concerning the transportation of different kind products differing by dimensions with long distance crany skylines from different distances were realized by measurements on the skylines working at present. It was determined that loading in transportation of many pieces fire wood is time-consuming. Productivity values were 3.57 ster /hour in Cogla, 5.01 m3/hour in Karçkal and 4.36 ster/hour in Çukur. Cost of transportation from compartments increased for fire wood by using mobile skylines instead of the long distance. skylines, whereas it decreased for log transport. Combination of forest roads and mobile skylines resulted in certain increases in quality of the production. In the region, long distance skylines were not able to eliminate dragging and losses in quality and quantity. Combination of forest roads and mobile skylines is the most convenient method of transportation, specially for log trans port, for the region. IX