Munzur kireçtaşının çökelme koşulları ve mikrofasiyes özellikleri (Munzur dağları, Doğu Anadolu)

Abstract

ÖZET Doğu-Orta Anadolu'nun önemli yükseltilerinden birini oluşturan Munzur Dağları Pontid, Anatolid ve Torid'lerin birbirlerine en çok yaklaştıkları bir alanda ve torid kuşağında yer alır. Bu konumu ile yöre jeolojik açıdan Anadolu'daki kilit bölgelerden biridir. Munzur Dağları* nda egemen kaya türünü yansıtan Munzur Kireçtaşı başlıca gri-bej renkli, sert, nadir makrofosil içeriğine karşın bol mikrofosilli, kalın-masif katmanlı, üst seviyeleri ince katmanlı kireçtaşlarından oluşur. Liyas- Kampaniyen sürecinde ve bir çökelme evresinde biriken birim farklı koşulların etkilediği altı altfasiyeste gelişmiştir; 1- Megalodontlu vaketası altfasiyesi 2- Alg ve onkoidli vaketası ne istiftaşı altfasiyesi 3- Ooidli tanetaşı altfasiyesi 4- Küçük bentik foraminiferli vaketası ve istiftaşı altfasiyesi 5- Orbitolina ve Hippuritli tanetaşı ve moloztaşı altfasiyesi 6- Pelajik foraminiferli vaketası altfasiyesi Megalodontlu vaketası altfasiyesi tümüyle sınırlı platform, algli-onkoidli ve küçük bentik foraminiferli vaketası ve istiftaşı altfasiyesleri açık platform ve karbonat düzlüğü çevresi, ooidli^^ânetaşı altfasiyesi karbonat düzlüğü, Orbitolina ve Hippuritli tanetaşı ve moloztaşl altfasiyesi bank, pelajik foraminiferli vakataşı altfasiyesi açık deniz ortamında birikmiştir. Munzur Kireçtaşı 'nın yanal ve düşey gelişimi, üzerinde biriktiği platformun Liyas-Senomaniyen zaman aralığında kuzey ve güneyden ofiyolit olukları ile sınırlı izole bir platform tipinde geliştiğini gösterir. Turoniyen-Kampaniyen zaman aralığında ise bu oluklardan ilerleyen of iyolitlerin etkisiyle boğulmuş (drowned) platform özelliği kazanmıştır. Kampaniyen sonundaki ofiyolit yerleşimine bağlı olarak gelişen haraketlerle platform parçalanarak Munzur Kireçtaşı çökelme evrimini tamamlamıştır. vıı

ABSTRACT Munzur mountains comprising pne of the ^ighest altitudes in east-middle Anatolia are situated in an area where the Anatolids and Taurids most closely approach one another. The area is hence one of the key regions in Anatolia which bears significant fingerprints pertaining to the geological history. Munzur Limestone is the most common unit in the Munzur mountains. This unit which contains abundant microfossils but rare macrofossils consist of grey, hard, massive and thick- bedded limestone. This unit which accumulated in a sedimentation period during Liassic-Campanian time has been developed in six different subfacies which have eventually been effected by different conditions. These are; 1-. Megaladont wackestone subfacies 2- Algal and oncoidal wackestone subfacies 3- Ooid grainstone subfacies 4- Small bentic foraminiferal wackestone/packstone subfacies 5- Orbitolina and hippurit grainstone and rudstone 6- Pelagic foraminiferal wackestone subfacies Megalodont wackestone subfacies were deposited on a completely restricted platform. Algal- oncoidal and small bentic foraminiferal subfacies was deposited on an open platform and on a carbonate plain. Ooid grainstone subfacies was deposited on a carbonate plain. Orbitolina and hippurit grainstone and rudstone subfacies was deposited on a bank. Pelagic foraminiferal wackestone subfacies was deposited in a deep marine environment. Lateral and vertical evolution of the Munzur limestones point out that the platform, on which the limestones have been precipitated, has been developed as an isolated one bounded by ophiqlite trenches both in the north and south from Liassic to Senomanian time. The platform appears to be drowned by the influence of ophiolites advanced from the trenches during Turonian-Campanian time period. The Munzur limestones completed up its sedimentation period by the breakdown of the platform due to movements caused by the ophiolitiç emplacement at the end of Campanian. vnx