Derecik (Akçaabat-Trabzon) yöresinin petrografisi

Abstract

ÖZET Akçaabat (Trabzon) Derecik beldesi dolayında yapılan bu çalışma ile bu alanda yüzeylenen kayaçların stratigrafik ko numu ve petrografik özellikleri incelenmiş bazı kil örnekle rinin cinsleri tayin edilmiştir. Ayrıca arazide yer alan üst Kretase ve Tersiyer lavlarının oluşturdukları ortamlar hak kında fikir edinilmiştir. Çalışma alanında en yaslı birim Jura yaslı spilitlerle temsil edilir. Bunların üzerine uyumsuz olarak hipersten o- jit bazaltlar gelir. Bunlarda üste doğru uyumlu olarak vol- kano-tortul istif ile üstlenirler. Genelde kumlu kireçtaşı» kırmızı kireçtaşı, tüfit, marn, kiltaşı, yer yer hipersten ojit bazaltik lav katmanlarıyla ardısıklı olan bu birim oli vin ojit bazalt ve olivin ojit lösit bazaltik lavlarla ke silmiştir. Tüm bu Jura üst Kretase yaslı birimleri olivin ve lösit içeren daha gene yaslı piroklastlar uyumsuz olarak üstler. Tersiyer yaslı alan bu tüfler üzerine yine aynı yas lı olan aglomeralar yer alır. Arazide yer alan killi kayaçların D. T. A. analizleri so nucu cinslerinin illit, montmoril lonit, klorit, kaolen ka rakterli oldukları belirlenmiştir. Ayrıca heyelan alanında yer alan ve aglomeralar içinde bulunan killerin analizi so nucu illitl > montmoril lonit ve illit (X95) kaolen (7.5) bi leşiminde olduQu belirlenmiştir. Arazideki Tersiyer ve üst Kretase yaşlı lavlardan alı nan örneklerin X-ışınları flöresans yöntemi ile analizleri sonucunda bunların bir adayayı ortamında oluşturdukları ve toleyitik-kalkalkalen karakterde oldukları anlaşılmıştır. VI

SUMMARY In this investigation, the stratigraphical position and petrographical features of the rocks that is cropping out in the vicinity of Derecik town, Akçaabat (Trabzon) have been scrutinized and clay mineral types of some samples have been determined. In addition, thoughts about the environment of formation of the Cretaceous and Tertiary Lavas have been deduced. In the study area, the spilites of Jurassic age are the oldest unit. They are overlain unconf ormably by hypersthene- augite basalts. Toward the top these basalts are overlain conformably by the volcano - sedimentary sequence. This se quence composed mostly of sandy limestone red limestone, tuffit, marl, claystone and in places hyperstene-augite ba saltic lava beds alternations is cut by olivine-auglte ba salt and olivine-augite-leucite basalt lavas. All of these Jurassive-upper cretaceous units are overlain unconf ormably by the younger piroclastics containing olivine and augite. These tuffs of Tertiary age are overlain by agglomerates of the some age. D. T. A. analysis results of clayeyrocks has shown that these rocks have characteristics of illite, Montmorillonite, cholorite and kaoline. In addition, as a result of analysis of clays found in agglomerates in the landslide area it is determined that the calys are illite > montmorillonite and illite <%95),- kaoline (%5) in composition. As a result of x-ray fluoreseence analysis of samples taken from Tertiary and upper cretaceous lavas it is shown that these rocks are formed in a island are environment and have characteristics of tholiltlc-calc-alkaline. VII