Çalköy-Alazlı (Düzköy-Trabzon) yöresinin karstlaşma yönünden incelenmesi

Abstract

ÖZET Çalköy - Alazlı (Düzköy - Trabzon) yöresinde meydana gelen karstaşmanın, karstlaşma sonucunda oluşan yapıların özelliklerinin ve karstlasma nedenlerinin belirlenmesi 2 amacıyla yapılan -çalışma yaklaşık 16 km ' 1 ik bir alanı içermektedir. Çalışma alanının en yaşlı birimi. tortul birimlerle ardalanmış, bazaltik, andezitik, dasitik lâv ve piroklastlar olarak yüzeylenen Düzköy Formasyonu ' dur. Bu birim üzerine masif kireçtaşlarmdan meydana gelen Sahinkaya üyesi uyumlu olarak gelmektedir. İnceleme alanının en genç birimi olan tortul birimlerle ardalanmış andezit, bazalt lâv ve piroklast larından oluşan Foldere Formasyonu, Şahinkaya üyesi 'ni uyumsuz olarak üstler. İnceleme alanında Sahinkaya üyesi ' nde gelişen karstlasma sonucunda, çapları 4-55 m. arasında değişen dol inler, karstik oluklar. Çal Mağarası ve bunun içinden akan bir yeraltı nehri oluşmuştur. Karstik oluşuklar yöredeki tektonizmaya bağlı olarak gelişmiştir. Çal Mağarası yaklaşık 480 m. uzunluğunda olup içinde oldukça iyi gelişmiş sarkıt ve travertenler gözlenmiştir. Mağaradaki yeraltı nehrinden alınan su örneklerinin analizi sonucunda Ca ve HCO3 iyonlarının baskın olduğu belirlenmiştir. Yapılan hesaplamalarla suların kalsite doygun olduğu saptanmıştır. İnceleme alanındaki karstlaşmada birincil etken tektonik yapılardır. Diğer etkenler ise kayaçların litolojik- petrografik özellikleri, geçirimliliği gözenekliliği ve iklim koşullarıdır. Çal Mağarası turizm açısından Önemli bir doğal güzelliğe sahiptir. V

SUMMARY The aim of the work presented in this thesis is to investigate the karstif ication occurences and the properties of karstic structures together with the reasons of the karstif ication arround. Çalköy- Alazlı (Düzköy-Trabzon) area in the province of Trabzon. The study area is situated in. 2 area aproximately 16 km The oldest occurenceis Düzköy Formation in which the basalt,. andesite, dacite lavas and pyroclasticmaterials are followed by sedimentary units. The Sahinkaya Member consist of limestone and that is consistently located on the Düzköy Formation. The Foldere Formation is inconsistently situated on the Sahinkaya Member. As a result of the karstif ication process in the Sahinkaya Member, sinkholes having diameter values between 4- 55 m., karstic chute shape structures, the Cal Cave and under ground river passing through the cave were formed. Karstic structures were formed as aresult of the tectonic movements in the area. Faults which have primary importance on the sinkhole formation process have NE-SW direction and perpendicular to this discontinuites. The Cal Cave is approximately 480 m. long and it has well developed stalactites and travertens. Various water samples were taken and analysed. It has ++ - been determined that Ca, HCO3 ions be the most pronment ions. In order to understand the water quality studies were carried out and the water samples can be classified as `saturated to calcite`. The primary factor of karstif ication process in the area is tectonics structures. The others are lithologic, petrographic properties, porosity, permeability of rocks and the climatic conditions. It can be conclyded that the Çal Cave has an outstanding potential for tourism. VI