Mikrobilgisayarlar için Türkçe`ye dayalı ve etkileşimli bir metin düzenleyicinin kullanım ortamına uyarlanabilir özellikte tasarım ve gerçekleştirimi

Abstract

ÖZET MİKROBİLGİSAYARLAR İÇİN TÜRKÇEYE DAYALI VE ETKİLEŞİMLİ BİR METİN DÜZENLEYİCİNİN KULLANIM ORTAMINA UYARLANABİLİR ÖZELLİKTE TASARIM VE GERÇEKLEŞTİRİMİ İbrahim Sinir Mikrobilgisayarların yaygınlaşması ile birlikte özellikle işyeri ortamında metin düzenleyici yazılımların önemi artmış, çok çeşitli metin düzenleyiciler geliştirilmiş ve kullanıma sunulmuştur. Ancak bunların hepsi, sıradan bir kullanıcı ile bilgisayar arasındaki iletişimi İngilizceye dayalı olarak kurmaktadır. Bu çalışmada Türkçeye dayalı etkileşimli bir metin düzenleyicinin tasarım ve gerçekleştirimi amaçlanmıştır. Gerçekleştirilen dizgenin hemen her mikrobilgisayarda çalışabilir olması ve işyeri ortamında görülen hizmetleri karşılaması öngörülmüştür. Bu yüzden kullanım ortamına kolayca uyarlanabilir olması gözetilmiştir. Mikrobilgisayarların donanım ve yazılım olanaklarının belirlenmesinden sonra bir metin düzenleyicide olması gerekli öğrenim, hatırlama ve kullanım kolaylığı gibi genel özelliklerin gerçekleştirilen dizgeler üzerinde nasıl sağlandığı ve yaşanılan deneyimler, tasarım sırasında göz önüne alınmıştır. Bunun sonucunda etkileşimli, metnin son durumunu ekranda sürekli görüntüleyen, tek harfli komutları olan, kullanımı karmaşıklık taşımayan yalın bir metin düzenleyici olan SÖZDİZ tasarlanmıştır. Tasarlanan dizge Zenith-ZlOO ve IBM PC olmak üzere iki farklı mikro¬ bilgisayarda gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirimler temelde BASIC dili yorumlayıcısına dayandırılmış ancak, IBM PC üzerinde geliştirilen program ayrıca derlenmiştir. SÖZDİZ Metin Düzenleyici programı geliştirilebilir bir yapısallıktadır. Dizge, bu tezin metni ve baskıya hazırlanan bilimsel bir kitabın dizgisinde kullanılarak denenmiştir. Anahtar-sözcükler: Metin Düzenleyici, Biçimleyici, Sözcük İşleme, Metin İşleme, Belge Hazırlama, Belge Biçimleme, Kullanıcı Ara Birimi, Etkileşimli Dizgeler ve İşyeri Özdevimi.

IV SUMMARY THE DESIGN AND IMPLEMENTATION OF AN EXTENDABLE INTERACTIVE TEXT EDITOR WITH TURKISH COMMANDS AND MESSAGES ON MICROCOMPUTERS Ibrahim Sinir With widespread use of microcomputers at office environment, the text processing software became very important and many software systems related with text editing and formatting have been designed and implemented. But all of these kinds of software use English in the communication between users and computers. The aim of this thesis is to design and implement a text processor with user's commands and computer messages in Turkish. It is predetermined that the system should also be able to be run on all kinds of microcomputers and it is supposed to be adapted easily for all kinds of office applications. After predicting the general characteristics of microcomputer hardware and software, present text processors and related literature have been examined closely. Then an interactive text processor, SÖZDİZ, is designed as simple as possible with single letter commands. The system always shows the last state of the text on the screen. SÖZDİZ was implemented as a BASIC program on two microcomputers: Zenith-Z100 and IBM PC. The program on the IBM PC can also be compiled. The program was developed structurally in order to be easily extended. SÖZDİZ has already been tested by writing the texts of this thesis and a professional book. Key-words: Text Editor, Formatter, Word Processing, Text Processing, Document Preparation, Document Formatting, User Interface, Interactive Systems, Office Automation.