ORÜS kurumu kereste fabrikalarında hammadde verimliliğini etkileyen faktörlerin istatistiksel çözümlemesi

Abstract

1 V ÖZET Kereste endüstrisinde hammaddenin kantitatif verimliliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacı ile yapılan bu çalışmada, OROS (Orman ürünleri Sanayii) Kurumu kereste fabrikalarının 1978-1984 yılları arasında gerçekleşen hammadde kısmi verimlilikleri her ağaç türü için ayrı ay rı incelenmiş ve verimlilik oranlarının fabrikalar arasın da ve fabrikalar içinde önemli derecede farklılıklar gösterdiği saptanmıştır» Verimlilik oranlarındaki bu farklılıkların hammaddenin ve biçmenin hangi özelliklerinden kaynaklandığını ortaya koymak amacıyla çam ve göknar tomruklar üzerinde bir araştırma yapılmış ve araştırma verilerine çok değişkenli doğru sal regresyon çözümlemesi yöntemi uygulanmıştır. Çözümleme sonunda, çam tomruklardan kereste üretiminde verimliliği; tomruğun ince uç çapı ile kalın uç çapı arasındaki v farkın, biçme yönteminin, öz çürüklüğünün, tomruk kalite sınıfının ve eğriliğin önemli derecede etkilediği belirlenmiştir. Göknar tomruklardan kereste üretiminde ise öz çürüklüğünün, tomruk ince uç çapının, tomruk kalite sınıfının ve eğriliğin etkili olduğu saptanmıştır. Bu araştırma sırasında ayrıca aynı boy, çap ve kalite sınıfında gösterilen tomruklardan farklı verimlilik oranın da kereste üretildiği ve bunun çürüklük ve eğrilik kusurlarından kaynaklandığı da izlenmiştir. Buna göre kalite sınıfı değişkenin, verim oranlarındaki değişimin kesin bir göstergesi olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca hammadde kantitatif verimliliğinin fabrikaların birim maliyetleri ile toplam satış gelirleri üzerindeki etkileri incelenmiş ve verimlilik oranları arasındaki değişimin aynı oranda birim maliyetleri düşürdüğü görülmüştür,

SUMMARY This work has been carried out to identify the factors affecting the quantitative productivity rate of the raw material in sawmilling operations. In different sawmills owned by 0RÜS the quantitative productivity rates were exa mined for each rawmaterial of different species and their qual i ty classes. Results this work have shown that the quantitative productivity rates obtained in OROS sawmills are differentiating by the years in the same sawmill and each mill has a different quantitative productivity rates. The Multiple Linear Regression method was used to find out how the quantitative productivity rates wer effected by the sawing pattern and various characteristics of the raw mate rial which were mainly Pine and Fir Logs. Results have shown that the overall recovery in Pine Logs sawing affected by taper, sawing pattern, heart rot, quality class, straightness of the logs whereas in The Fir Logs, top diameter, heard rot, quality class, straghtness are the main causes. During the work it has been also noted that the same length, diameter and quality class logs sawn resulted different overall recovery rates due to the straightness and heart decay. Thus it was concluded that the quality class is not the only cause for the differences in overall recovery as it is known so far. I has been also observed that the changes in recovery rates affects the production costs per unit so that increase in recovery rates decrases the unit production costs and vice versa,