Kızılçam (Pinus brutia Ten.) tohumlarında kabuktan kaynaklanan çimlenme engelinin kimyasal önişlemlerle giderilmesi

Abstract

Kızıl çam tohumları çimlenme engeli nedeniyle geç çimlenmektedir. Çalışmamızın amacı, kabuktan kaynaklanan bu engelin su, hidrojen peroksit ve sülfürik asit muamelesiyle giderilmesidir. Bu amaçla üç değişik kızılcam orijinine ait tohumlar; oda koşullarında su içerisinde 24, 48 ve 72 saat; %45, %30, %15'lik hidrojen peroksit çözeltisinde 120, 60 ve 30 dakika ve %90, %70 ve %50'lik sülfürik asit çözeltisinde 60, 30 ve 15 dakika bekletilmiştir. Belirtilen şekilde işlem gören tohumlarla hiçbir işlem görmeyen tohumlar (kontrol), K. T. Ü. Orman Fakültesi Araştırma Serasına ekilmiştir. Ekimi takip eden 63 gün boyunca yapılan ölçme ve gözlemler değerlendirilmiş ve aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir: i. Sülfürik asidin denenen tüm konsantrasyonlarındaki çözeltileriyle muamele gören tohumların çimlenme yüzdeleri çalışma içerisindeki en düşük değerlere sahiptir. Sülfürik asidin denenen konsantrasyonları, kızılcam tohumlarının kabuktan kaynaklanan çimlenme engelini gidermede pek uygun gözükmemektedir. ii. Hidrojen peroksidin %45 ve %30'luk çözeltilerinde bekletilen tohumların çimlenme yüzdeleri ekimi takip eden 28. güne kadar, diğer işlemlerinkinden daha yüksek bulunmuş; sonraki günlerde çimlenme yüzdesi giderek azalmıştır. iii. Oda koşullarında su içerisinde 24, 48 ve 72 saat şişirilen tohumların çimlenme yüzdeleri diğer işlemlerdekinden çok daha fazladır. Suda şişirme süreleri arasında farklılıklar çıkmıştır. En yüksek çimlenme yüzdesi 24 saat suda şişirme işleminde elde edilmiştir. Bu araştırmanın sonuçlarına göre, Kızılcam tohumlarının kabuktan kaynaklanan çimlenme engelini gidermede en uygun yöntem, oda sıcaklığında 24 saat suda şişirme işlemidir. Dolaysıyla kızılcam tohumlarının ekim öncesi 24 saat süreyle suda şişirilmesi önerilebilir. Anahtar Sözcükler : Kızılcam, çimlenme engeli, kimyasal önişlem V

There is germination handicap of Pinus brutia Ten. because of its seed's coat. The posibilities to overcome the problem were investigated in this present study. Therefore, Pinus brutia seeds were pre-treated in 4 ways. H2SO4 (consantration 90 %, 70 % or 50 %) for different peirods (60, 30 or 15 minutes); H2O2 (consantration 45 %, 30 % or 15 %) for diffrent periods (120, 60 or 30 minutes) and soaking in top water (for 24, 48, 72 h) before sowing, the trails were established in the research greenhause of Forestry Faculty, Karadeniz Technical University. The germination percentage of treated and untreated seeds were determined for 4, 7, 8, 10, 14, 21, 24, 28, 35, 42, 49, 56 and 63 days. The results and our recommendations are summerized as follow : It has been found that seeds pre-treated by all consantration of sulphiric acid had the lowest germination capacity. Whereas, the germination percentages of seeds treated by hydrogen peroxid (consantration 45 % or 30 %) before sowing were increased during 28 days, but not at 63 days. According to the data of 63 days the highest germination was obtained from soaking the seeds in top water for 24 h. Hence, soaking watre for 24 h. cold be recommended in order to break the seed coat dormancy in Pinus brutia seeds. Key Words : Pinus brutia, seed dormancy, chemical pre-treatment VI