Çaldıran fayı ve dolayının jeolojik incelenmesi

Abstract

ÖZET Çaldıran (Van) dolayında yer alan inceleme alanında Paleozoyik, Mesozoyik ve Senozoyik yaslı kayabirimleri yüzeyi eme vermektedir. Böl gede en eski birim Permiyen öncesi (?) yaslı Tepedam Metamorf itle rindir. Metamorf itler çeşitli şist, gnays, hornfels, metakuvarsit ve mermer 1 erden o 1 usmaktadır. Permiyen yaslı Yamanyurt Formasyonu` nun taban seviyeleri kumlu- killi kireçtasl arından, üst seviyeleri ise; kısmen dolomitik ve bresik kireçtaşı arakatmanlı az fosilli kristal ize kireçtasl arından oluşmakta dır. Geç Kretase yaslı Yüksekova Karmaşığı dunit, harzburjit, serpantini t, pirokseni t, gabro, diyabaz, bazalt, mikritik kireçtaşı, radyolarit, çört ve olistostromal kireçtaslarından oluşmaktadır. Geç Paleosen-Erken Eosen yaslı Aktaş Formasyonu ``nun taban bölümleri kumlu, üst bölümleri fosilli platform tipi kireçtaslarından oluşmaktadır. Eosen yaslı Esengöl Formasyonu konglomera, kumtası, ki İtası, silttası ve kireçtaşı ardalanması ile üst seviyeleri bol fosilli neritik kireçtaslarından oluşmaktadır. Pliyosen yaslı Deve tas Formasyonu kum, kil ve tüf araseviyeleri içeren genellikle gevsek bir çimentoyla tutturulmuş polijenik konglomeralardan ol usmaktadır. Bölgede volkanik faaliyet Orta (?)~Geç Miyosen 'de başlamıştır. Volkanizma Geç Miyosen-Pliyosen zaman aralığında kısmen toleyitik, genellikle kalkalkalen ; Kuvaterner boyunca ise alkalen özelliklidir. Yöredeki en belirgin tektonik yapı KB-GD uzanımlı sag yönlü doğrultu atimi ı Çaldıran fayıdır. Fayın görünür atımı yaklaşık 1350 m'dir. Bölgede defortmasyon oluşturan en büyük basınç kuvvetlerinin doğrultusunda Permiyen öncesi (?) 'nden Eosen sonuna kadar 40 'lik bir rotasyon saat göstergesinin tersi yönünde meydana gelmiştir. Anahtar Kelimeler: Hornfels, Geç kratese, Metamorf it. Şist, VIII

SUMMARY Geological Investigation Of The Çaldıran Fault And Its Vicinities In the investigation area close to the vicinity of Çaldıran (Van), there exist Paleozoic, Mesozoic and Cenozoic aged of rocks at ground surface. The oldest unit among the others is Pre-Permian aged Tepedam Metamorphics. Metamorphics axe composed of schists, gneisses, homfeles, metaquarzites and marbles. The bottom layer of Permian age Yamanyurt Formation includes sand- clayes limestones, the upper layer whereas, mainly is composed of partly, dolomitic. bressich limestone with low fossils rate mid layered crystallized limestones. The Yüksekova Complex of Upper Cretaceous age is made up of dunite, harzburgite, serpantini te, pyroxenite, gabbro, diabase, basalt, micritic limestone, radio lar ite, chert and olistostromal limestones. The bottom layer of Upper Pal eocene-Lower Eocene age Aktas Formation is containing sandy limestones and the upper layers is mainly made up of platform-like limestones with fossils. Eocene age Esengol Formation is represented by conglomerate, sandstone, claystone, siltstone and neritic limestones with upper layers containing a large amount of fossils. Pliocene age Devetas Formation is composed of poligenic conglomerates which generally attached by a loose cement, having sand, clay and tuff inter layer. In the region, volcanic activite has been during the Middle-Upper Miocene. The vol canisin during the Upper Miocene-Pliocene time period is partly tholeitic, in general calc-alkaline; during Quaternary time period, on the other hand, has alkaline characteristics. The most evident tectonic structure in the region is the Çaldıran fault, a right lateral strike slip fault along NW-SE direction. The visible lenght of this fault is about 1350 m.. There has been a 40 ; counter clockwise rotation in the direction of the greadest pressure forces. Which is responsible for the deformations in the region, in the time period between the Pre-Permian and Eocene. Key Words: Hor nf e Is. Late crateceaus, Metamorphit, Shist. IX