Maçka(Trabzon) Orman İşletmesi ormanüstü serisinde orman yetişme ortamı birimlerinin ayrılması ve hatırlanması üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada Trabzon-Maçka Araştırma Ormanının yetişme ortamı birimlerinin ayırt edilmesinde esas alınacak ölçütlerin neler olduğu araştırılmıştır. Araştırma sahası, Türkiye'nin Doğu Karadeniz Bölgesinde Trabzon'a 58 Km uzaklıkta Çamlıdüz-Paparza deresi havzasında bulunmaktadır. Araştırma kapsamında araziye sistematik aktarılan deneme noktalarının 98' i orman, 13 ağaçlandırma ve 21'de otlak alanında olmak üzere toplam 132 adet alınmıştır. Herbir deneme noktasında fizyografik, edafik ve biyotik faktörler belirlenmiştir. Alınan toprak örnekleri üzerinde toprak türü, iskelet, ince kısım, pH, toprak ağırlığı, organik madde gibi 14 özellik belirlenmiştir. Ayrıca, her deneme noktasında vejetasyon alımlarından elde edilen veriler yeryüzü sekli özelliklerine, ekolojik toprak serilerine ve yetişme ortamı birimlerine göre değerlendirilmiştir. Araştırma sahasında bitki türlerinin yayılışlarına göre 5 yükselti- iklim kuşağı ayırt edilerek gruplandırılmıştır. Gruplandırmanın başarı düzeylerinin belirlenmesi için Diskriminant analizi uygulanmıştır. Diskriminant analizinin ayırım değişkenleri arasında yeralan ve sınıflandırmada en fazla katkıyı sağlayan değişkenler belirlenmiştir. Yapılan istatistik değerlendirmeler ve bitkisel değerlendirmelerden çıkarılan bazı özet sonuçlar şöyledir; Yükselti-iklim kuşaklarının ayırt edilmesinde 7 adet değişkenin en fazla katkıyı sağladığı anlaşılmıştır. Yükselti-iklim kuşaklarının ayırımında % 91 oranında tutarlı bir sınıflandırma yapıldığı anlaşılmıştır. Yükselti-iklim kuşaklarının ayırımında kullanılan değişkenlerden en fazla katkıyı yükseltiye bağlı olarak değişim gösteren büyüme süresi yapmıştır. Araştırma sahası için yapılan iklim analizlerinde su açığının bulunma dığı ortaya çıkmıştır. Bundan dolayı yetişme ortamı birimlerinin ayırımında arakaya, toprak derinliği, toprak türü, taşlılık, yıkanma horizonundaki pH, Ah horizonundaki organik madde ve aktüel verimlilik kullanılmıştır. Anahtar kelimeler: Yetişme ortamının sınıflandırılması. Vejetasyon, Toprak haritacılığı. Ekolojik arazi sınıflaması. Verimlilik VIII

SUMMARY Affecte of forest site factorsoh distinguishing of forest site unity in Trabzon-Maçka Ormanüstü's forest were studied. In this study, forest site factors to distinguish forest site unity in Trabzon-Macka Ormanüstü's forest were studied. The study area. Çamlıdüz- Paparza, is located in the eastern Black Sea Region, about 53 km for from Trabzon, Türkiye. Sample plots were taken systematically. One hundred thirty two soil profiles were determined, 98 of which were in forested land, 13 in afforestation areas and 21 in range land areas. In each saple plot, phyiographic, edaphic and biotic conditions were determined. Fourteen soil properties were measured on each soil sample. These included soil texture, soil fractions, pH, bulk density and organic matter content. In addition, on each sample plot, vegetational measurements were taken. The data obtanited were evaluated according to site index degree, forest site unity and phyto-socio logic relations. Forest communities (stand types) were used to distinguish forest site groups. The classification factor `aspect` (sinbak and cosbak) was used to distinguish forest site unity. Sample plots is grouped according to these factors. Discriminant analyses were performed on the data. The result of the statistical vegetational evaluations obtaied can be summarized as fol lows : Elevation, sinus aspect, cosinus aspect, slope degree, distance from the ridge, length of vegetational growing season and soil depth were found to be the most important factors to distinguis forest site group and forest site unity. The classification was successful at 91% significance level. There were differences in the flora under pure spruce, spruce+beech and spruce+fir forest community. The effect of vegetational growing season was minimal on plant growth. Keywords: Forest site classification, ecological land classification, vegetation, soil map, productivity potential of forest land. IX