Trabzon Limli (Kaynarca) deresi yağış havzasında adi korunga (onobrychis viciifolia scop.)`nın yetiştirilmesi ve verim potansiyeli üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Trabzon Limli Deresi Yağış Havzasında değişik yükseklik kademeleri (150-400, 401-650, 651-960m.) ve farklı bakılarda (Kuzey, Güney) korunganın yetiştirilmesi ve verim potansiyeli araştırılmıştır. Araştırma havzası, Türkiyenin Doğu Karadeniz bölgesinde, Trabzon'a 16 km. uzaklıktadır. Bu amaçla, 3 farklı yükseklik kademesi ve 2 farklı bakıda 8 adet deneme parseli oluşturulmuştur. Havzayı temsil edecek şekilde 24 adet toprak profili açılmış ve farklı derinlik kademelerinden (0-20 cm., 20-50 cm.) toprak örnekleri alınmıştır. Alınan bu toprak örnekleri üzerinde; tekstür, erozyon eğilimleri, nem sabitleri, geçirgenlik, hacım ağırlığı, dane yoğunluğu, gözenek hacmi, ateşte kayıp ve pH gibi 13 özellik belirlenmiştir. Topraklar bu özellikleri bakımından varyans analizi, Duncan testi ve korelasyon analizi yöntemleriyle istatistiki olarak kanlaştrnlmış, farklılıklar araştırılmıştır. Ekimden önce, parseller üzerindeki diri örtü uzaklaştırılmış ve her parselde 3 tekrarlı (toplam 24 adet) bloklar oluşturulmuştur. Blokların üzerinde 20 cm. genişliğinde, 150 cm. uzunluğunda, 40 cm. sıra aralığında yastıklar oluşturulmuştur. Ekimler 2.5-4 cm. derine, 15 Eylül 1995 tarihinde yapılmış ve dekara 8.5 kg. kabuklu tohum kullanılmıştır. Her ayın 15' inde bitki boyu ve bitki ile kaplı alan 40 x 40 cm2 boyutlarındaki quadrat ile ölçülmüş ve resimleri çekilmiştir. 28 Mayıs 1996 tarihinde çiçeklenme başlangıcında (%20-35) quadrat içindeki korunga toprak seviyesinden biçilmiş ve kağıt torbalarla laboratuvara götürülmüştür. Yeşil ot miktarı belirlendikten sonra bitkiler kurutma dolabında 70 °C de 24 saat kurutulmuştur. Daha sonra bitkiler tartılarak kuru ot miktarı belirlenmiştir. Yapılan laboratuvar analizleri ve istatistik değerlendirmelerden çıkarılan bazı özet sonuçlar şunlardır: Deneme parsellerinde I., II. ve III. yükseklik kademelerinde sırasıyla dekardaki ortalama yeşil ot 224.94, 207.21 ve 159.09 kg.; ortalama kök miktarı sırasıyla 24.05, 40.27 ve 15.52 kg. olarak bulunmuştur. Bakıya göre, dekardaki ortalama yeşil ot miktarı kuzey ve güney bakıda 210.93, 192.72 kg.; ortalama kök miktarı kuzey ve güney bakıda 29.97 ve 24.52 kg. olarak bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Korunga, Verim (Yeşil-kuru ot), kök miktarı, kül oranı, toprağın hidrofiziksel özellikleri. VI

SUMMARY Investigations on Raising and Yield Potential of Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) in Kaynarca, Trabzon Creek Watershed. In this study, Raising and yield potential of sainfoin have investigated at different altitudes and exposures in Kaynarca. The study area, Kaynarca (Limli) which is 16 km. far away form Trabzon city center. For this purpose, 8 unit trial plots have determined at 3 different altitudes and 2 different exposures. 24 Soil profiles have dug and soil sample have taken from different depth steps such as 0-20, 20-50 cm. As indicated below thirteen properties have measured connected with soil samples: Texture, dispersion ratio, colloid / moisture equivalent ratio, erosion ratio, soil moisture constants, water holding capasity, permeability, bulk density, soil particle density, porosity, loss on ignition and pH. Measurements on the parameters have analyzed in stastically by using Analysis of Variance, Duncan' s Multiple Range Test. Differences and relations between the properties were examined. Before sowing, graund cover have removed on each plot and 3 repeated trial blocks ( totaly 24) have determined. Nursey beds in the range of 20 cm. width and 150 cm. lenght have made. Rowing space have arranged as 40 cm. between nursey beds of each block. 8.5 kg., skin sainfoin seed have sowed to a decaare ( 0.247 acre) into 2.5-4.0 cm. depth in September 1995. Plant lenght and bazal area have measured with quadrat (40x40cm., square) and their photographs have taken every month. On may 28, 1996, at the beginning of Morning ( % 20-40) sainfoin into quadrat has cut from soil. They have carried to laboratory with paper bag. Green grass weight have determined before drying procedure. They have dried at 70 °C 24 hours and dry plant weight have measured. As a result weightening of green grass have determined 224.94 and 207.21, 159.90 kg / da at the first, second and third altitude leves in respectively. Weightening of Root ratio have determined, 24.05, 40.27 and 15.52 kg / da. at the first, second and third leves altitude inrespectively. Green grass have measured 210.32, 192.72 kg / da. in northern exposure and southern exposure in respectively. Root ratio have measured 29.97, 24.52 kg / da. in northern and southern exposure in respectively. Key Words: Yield (Green-Dry weight), Root and ashes ratio of sainfoin {Onobrychis viciifolia Scop.), Hydrophysical properties of soil. VII