Mahalle bazında coğrafi bilgi sistemi uygulaması

Abstract

ÖZET Dünyada çok uzun zamandan beri bilimsel çalışmalarda kullanılan bilgisayar teknolojilerinin, günümüzde Coğrafi Bilgi Sistemleri yazılımlarının oluşturulmasında başarıyla kullanılmaları ve bu sistemlerin dünyanın gelişmiş toplumlarında artık yönetimde vazgeçilmez bir araç halini almaları, ülkemizde de son yıllarda dikkatlerin Coğrafi Bilgi Sistemleri üzerinde yoğunlaşmasına neden olmuştur. Sürekli gelişmekte olan bu sistemler karşısında ülkemizde de örnek çalışmalar oluşturulmaya başlanmış ve halen devam edilmektedir. Bu çalışmada, yerel yönetimlerin kent bazında sağlıklı ve doğru kararlar üretmelerine doğrudan etki edecek bir karar-destek ünitesi olan Kent Bilgi Sistemi'nin mahalle bazında seçilen bir pilot bölgede tasarımı ve pratik olarak kullanımı gerçekleştirilmeye çalışılmış ve yapılan bu çalışma ile mahalleler bazında oluşturulacak küçük hacimli bilgi sistemleri yardımıyla kent genelindeki bir bilgi sistemine entegrasyonun daha kolay ve karmaşık tasarımdan uzak olacağı görülmüştür. Çalışmanın ilk bölümünde, çalışmanın tanımı ve amacı üzerinde durulmuş ve konuya genel bir bakış açısı getirilmiştir. Çalışmanın ikinci, bölümünde Bilgi Sistemleri ve Coğrafi Bilgi Sistemi olgusunun anlaşılmasında kullanılan temel kavramlar verilmiştir. Üçüncü bölümde Pilot bölge olarak seçilen Trabzon- BEŞİRLİ mahallesinde Mahalle bazında bir Coğrafi Bilgi Sistemi tasarımı ve uygulaması konu edilmiştir. Bu çalışma ile ilgili kurum ve kuruluşların mevcut durumları ve aralarındaki ilişkiler karşılıklı yapılan görüşmeler neticesinde tespit edilmiş, sistemin avantaj ve dezavantajları incelenmiş ve uygulama aşamaları belirtilmiştir. Kullanılan yazılım, donanım, veri tasarımında ihtiyaç duyulan coğrafi varlıkların katmanları, öznitelik bilgileri, ilgili sorgulamaları ve analizlerine ilişkin sunulmuştur. Son bölümde mahalle bazında bir Coğrafi Bilgi Sistemi oluşturulması aşamasında karşılaşılan güçlüklere yer verilmiş, elde edilen deneyimlere dayalı olarak önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS), Mahalle Bilgi Sistemi VI

SUMMARY An Implementation of Geographical Information Systems for a District within a Municipality. Geographical Information Systems have been gathering a growing interest in Turkey. Many local governments and public agencies have been struggling to set up such sytems. However, technical and organizational problems have to be dealt with in building and maintaining an information system which would best serve the needs. This thesis was divided into six chapters. In the first chapter, general information such as; introduction, problem definitions, the objectives and methods are desciribed. Second chapter deals with theoretical approach to the problem, in this chapter, the concept of district, Spatial Information Systems, Spatial Data and its structures, Data Base Management Systems, Spatial Analysis as well as a general information to Land Information System were provided. Third chapter covers the case study and its results involving 350 ha area of Beşirli district in Trabzon municipalty. The last 3 chapters contain the discussion, the conclusions and some of the recommandations according to case study results. In this thesis, some of the technical problems in establishing a GIS for a local government are considered. These problems were dealt with in a pilot application comprising a quarter of a municipality. Thus, it has been shown that solutions provided in a local scale could be benefited from in establishing and maintaining a Urban Information Sytstem. Key Words: Geographical Information Systems, Urban Information Systems VII