Yukarı Aras havzası örneğinde peyzaj karakter analizi

Abstract

Gelişen uygarlık ve artan nüfus beraberinde çevreye yönelik baskıların artmasına neden olmaktadır. Artan çevre baskıları yaşam kalitesini gittikçe düşürmektedir. Yaşam standartların yükseltilmesi çevrenin sürdürülebilir bir şekilde planlanmasını gerektirmektedir. Çevrenin önemli bir öğlerinden olan havzalar insanların su, barınma ve temel besin maddelerinin karşılamasında önemli bir rol oynamaktadır. Aynı zamanda havzalar zengin doğal kaynakları itibariyle insanoğlunun tarih boyunca önemli yerleşim alanları olmuştur. Ülkemizin taraf olduğu Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'nin (APS) yaptırımlarının yerine getirilmesi ve peyzajın sürdürülebilirliğinin sağlanması için Erzurum ili sınırları içerisindeki Yukarı Aras Havzası'nın peyzaj karakter alanlarının ve tiplerinin tanımlanması tez çalışmasında amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda Peyzaj Karakter Analizi (PKA) yöntemi kullanılmıştır. Kullanılan bu yöntemde doğal ve kültürel veriler bilgisayar ortamında sayısal hale getirilerek Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda 14 peyzaj karakter alanı tespit edilmiş ve bu karakter alanlarına bağlı olarak 384 farklı peyzaj karakter tipi belirlenmiştir. Belirlenen peyzaj karakter alanları ve tipleri yapılan arazi çalışmalarıyla doğrulanmış ve haritalar elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda çalışmanın geleceğe yönelik havza içi uygulama, yönetim ve geliştirme politikalarında bir altık ve veri kaynağı olacağı tanımlanmaktadır.

The evolving civilization and the increasing population cause the increase of the pressure on the environment. Increasing environmental pressures are decreasing the human quality of life. Raising the standards of living requires that the environment be planned in a sustainable way. Basins, which are important element of the environment, play an important role in serving people's water, housing and basic nutrients needs. At the same time, basins due to their rich natural resources have been important settlements of human beings throughout history. It is aimed in the present study the to determine of landscape character areas and types of Aras Basin within the city of Erzurum boundaries, to fulfill the sanctions of the European Landscape Convention (APS), which our country is a counterparty, and to ensure the sustainability of the landscape. In accordance with this purpose, Landscape Character Analysis (PCA) method has been used. In this method, natural and cultural data have been digitized in computer environment and evaluated with the help of Geographic Information Systems (GIS).As a result of evaluation, 14 different landscape character areas have been determined and 384 different landscape character types have been identified based on these character areas. The determined landscape character areas and types have been confirmed by repeated field studies and maps have been obtained. In accordance with the results obtained, the study should be defined as a base and a source of data in the baseline application, management and development policies for the future.