Sivas güneydoğusundaki jipslerin jeo-mühendislik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

IV ÖZET Bu çalışmada, Sivas Kenti güneydoğusundaki kayaç zemin lerin önemli bir kısmını oluşturan jipslerin jeo-mühen- dislik özelliklerinin incelenmesi; elde edilecek verile rin mühendislik jeolojisi ve temel tasarımlarının yön lendirilmesi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yukarıda belirtilen amaca yönelik olarak; ilk aşamada çalışma alanının daha önceden yapılmış jeoloji haritası temel alınarak, farklı jeolojik üyelere ait jipslerden laboratuvar deneyleri için gerekli sayıda blok örnekler alınmıştır. Bu blok Örneklerden mühendislik deneyleri için standart deney örnekleri hazırlanmış ve laboratu- varda jipslerin indeks, mekanik, çözünürlük ve borulan- raa özellikleri ayrıntılı bir şekilde belirlenmeye çalı şılmıştır. Bu çalışmalardan elde edilen bilgiler ışığın da» jipslerde mühendislik uygulamaları sırasında karşı laşılabilecek mühendislik sorunları ve alınması gerekli önlemler üzerinde durulmuştur. Sığ sulu deniz kıyısı sabka (lagün) oluşukları olarak yorumlanabilen değişik üyelere ait jipsler indeks, meka nik ve çözünürlük özellikleri açısından genelde büyük farklılıklar göstermemektedirler. Yöre jipsleri çeşitli. kayaç sınıflama sistemlerine göre sınıflandırılmış ve bun ların genelde düşük dayanımlı ve yüksek modül oranlı ka- yaçlar grubunda yer aldıkları saptanmıştır. Laboratuvar deney sonuçlarına göre, jipslerde borulanmanın ana sürek sizlikleri kesen ikincil süreksizlikler tarafından denet lendiği sonucuna varılmıştır.

SUMMARY The present study aims to investigate the geo-engineering characteristics of the gypsum deposits which constitute a major part of the bedrock of the southeast of Sivas town and to evaluate the results in terms of engineering geo logical and foundation design applications. In order to accomplish this task, a block sampling prog ramme has been carried out based on the geological map available. A number of block samples have been recovered and standarts laboratory samples are prepared. The labo ratory tests performed on the samples include determina tion of index, mechanical, solubility and piping charac teristics of the gypsum samples. Based on the test re sults proposals and recommandations were made for various geotechnical problems that may be anticipated during the engineering applications. The gypsum deposits encountered in various units of the geological formations were formed v/ithin a shallow marine lagunar environment (sabhka). The index, mechanical and solubility characteristics of gypsums of different units do not show significiant variations. Based on various. rock classification systems it is shown that the gypsum deposits of the study area can be classified as having low strength and high modulus ratio. The laboratory test test results suggest that the piping phenomena encounte red within the gypsum deposits are largely controlled by the secondary discontinuities that traverse the main dis continuities.