Fethiye-Üçköprü kromiti ile gangının anyona bağımlı mikroelektroforetik davranımları

Abstract

w ÖZ Etibank Fethiye- Üçköprü tesislerinde işlenen krom t minerali ile hemen hemen tümünün antigorit mineralinden oluştuğu saptanan gangının Cl C£, NOğ, Cl`, CH-COO` ve S0£` anyonlarını içeren sulu çözeltilerdeki mikroelektroforetik davranımları 2<pH<10 arlığında incelenmiştir. Her iki mineralin de sulu çözeltide bulunan anyonun tür ve derişimi ile asıltının katı /sıvı oranına bağlı olan bir mi kroelektroforetik davranımda bulundukları saptanmıştır. Kromit ve antigoritin mi kroel ektroforetik davranımların CIO4 ve NOğ iyonlarının varlığından en az etkilendikleri, CHgCOO iyonunun bu davranımları, diğer anyonlara oranla daha elektropozitif yaptığı, C/~ iyonunun ise pHsy` değerlerini daha asit değerlere kaydırdığı saptanmıştır. Sülfat i yonunun derişiminin arttırıl ması kromitin pHSYN değerinin, klorür ile bulunanlara oranla daha büyük ölçüde, asit değerlere kaymasına yol açarken antigoritin pH= 10.00 dolaylarında tahmin edilen pHsyN değerinden daha asit çözeltilerde elektropozitifliğinin yok ol- masına ve 5x10 M deri siminde her pH değerinde elektronötr olmasına yol açmıştır. Tüm anyonlar için, sabitt elektrolit derişiminde kat 1 /sıvı oranı nın arttırı1ması, her iki mineral için, pHSYN değerlerinin daha bazik ol masına neden olmuştur. Kromit ve antigoritin sulu çözeltilerde bulunan anyonun tür ve deri simi ne bağlı bu davranışlarının, mineral /sulu çözelti arayüzeyindeki hidroksil İyonları ile sulu çözeltide bulunan anyon arası nda oluşan bir tür iyon değişimi tepkimesi ile sülfat iyonunun her iki mineral yüzeyi ne ve muhtemel en ki orür iyonunun da yalnızca kromit yüzeyi ne özgül yüzesoğurumlarından kaynaklandığı görüşü önesürülmüştür. Anyonik türde toplayıcılar olan ol eat ve dodesil sülfatın etkilerinin, hidrokarbon uçlarındaki CHa grupları arasındaki çekim nedeniyle her iki mineral yüzeyine de sırası yi a asetat ve sülfat iyonlarından daha güçlü bir özgül yüzesoğurum yapmalarından dolayı daha şiddetli olduğu sonucuna varı1mıştır.

SUMMARY Mi croelectrophoreti c behaviours of chromi te and antigorite, a member of serpentine group minerals and constituting almost whole of the gangue, from Eti bank' s Fethi ye-Üçköprü concentrator, have been investigated in presence of C104, N0g, CI, ChLCOO and SO^ ions as a function of their concentration in the range 2<pH<10. It has been observed that the mi - croel ectrophoreti c behaviour of both minerals are influnced by the type and the concentration of anions in aqueous solutions and by the sol i d/l i qui d rat i o of the suspensi ons. The mi croel ectrophoretic behaviour of both chromi t e and antigorite minerals have been found to be least influenced by the presence of CIO4, and NÖgi ons and become more electropositive in presence of CHgCOO` ions. Presence of CI` i on has caused the pHp^c of chromi te to become more 2- aci di c. Increasing the concentration of SO^ ion has shifted the pHp*c of chromi te to more acidic values, in excess of the effect of Cl~ ions, but ddecreased the electroposi ti veness of antigorite mineral in solutions more acidic than the pHpjC, whi ch is estimated to be around pH~ 10.00, finally making it electroneutral at all ph` s at a concentration of 5x10 M. Increasing the sol id/ liquid ratio at a constant etec^ trolyte concentration has caused a shift in pHp»cto more basic values for both minerals and for all of the anions Investigated. It has been postulated that some kind of anion exchange reaction taking place between the hydroxide ions on the surface and the anions in aqueous solution, leading to the specific adsorption of sulfate onto the both minerals (and probably, of chloride only onto the chromi t e) causes the observed anion dependent mi croelectrophoreti c behaviour of these minerals. It has been concluded that the stronger effects of ol eate and dodecyl atıl fate i ons on the m. e. p. behavi our of both mi neral s, in comparison with the effects of acetate and sulfate, might be due to the much stronger specific adsorption of these anionic collectors onto the both minerals through the additional interaction forces between the CH2 groups of thei r organi c tai 1 s.