Sinyalize kavşaklarda meydana gelen taşıt gecikmelerinin simülasyon modellemesi

Abstract

ÖZET Sinyalize kavşaklardaki taşıt gecikmelerinin tahmin edilmesi; amprik, matematik ya da simülasyon modelleri aracılığı ile yapılabilmektedir. Amprik ve matematik modellerin kullanılmasında sınırlamaların olduğunu, fakat bir simülasyon modelinin hiçbir kısıtlamaya bağlı olmadığını biliyoruz. Bu çalışmada, sinyalize kavşaklar için özgün bir simülasyon modeli geliştirilmiş bulunmaktadır. Model, pik saatlerde karşılaşılan geniş bir talep akımı yelpazesine güvenle uygulanabilmektedir. Modelin geçerliliğini kontrol etmek ve diğer matematik modellerin hudutlarını saptamak amacıyla Trabzon'da seçilen üç adet kentiçi kavşakta veri toplama işlemleri gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, konunun önemi belirtilerek bu konu üzerinde yapılan çalışmalar anlatılmış ve yapılacak çalışmanın amacı vurgulanmış, sinyalize kavşaklar hakkında genel bilgi verilmiş, gecikme formülleri ile sinyalizasyonun amacı anlatılmıştır. Bu bölümde ayrıca çalışmanın konusu olan simülasyon modellemesi hakkında gerekli bilgiler verilerek, simülasyon tekniğinin önemi vurgulanmış ve simülasyon modellemesi için gerekli istatistiksel kavramlar açıklanmıştır. îkinci bölümde, sinyalize kavşaklarda meydana gelen gecikme probleminin bilgisayarda nasıl simüle edilebileceği konusu anlatılmış ve geliştirilen simülasyon programı tanıtılmış, akış diyagramı yazılmıştır. Yazılan simülasyon programının çıktıları ile seçilen sinyalize kavşaklarda yapılan gözlemlerden elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak modelin doğrulanması test edilmiştir. Bunun için sinyalize kavşak gecikme problemine ilişkin geliştirilen simüle kavşak programı üzerinde çok sayıda denemeler yapılarak gecikmeler; simülasyon, gözlem ve diğer teorik model sonuçlan ile birlikte topluca karşılaştırılmıştır. Üçüncü bölümde, karşılaştırma sonuçları, çalışmadan elde edilen bulgular ve bunların irdelenmesi yapılmıştır. Sonuçlar ve öneriler bölümünde, araştırmada elde edilen sonuçlar özetlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Sinyalize kavşak, Gecikme, Kuyruk, Simülasyon, Trafik akımı VI

SUMMARY SIMULATION MODELLING OF DELAYS AT SIGNALIZED INTERSECTIONS Prediction of delays at highway intersections under signal control may be made by the use of emprical, mathematical or simulations models. It is known that both mathematical and emprical models have limitations in their use, but a simulation model has no limitations. In this study, an orijinal simulation model has been developed for the signalized intersections. The model can be applied safely in the wide range of demand flow encountered in the peak hours. Data colection has been performed at three selected intersections in the urban area of the city of Trabzon so as to check the validaty of the model and examine the limitation of the mathematical models. In the first chapter, surveys made on this subject is presented, the importance of the subjects stated, and the aim of this study is emphasied. The aim of signalization and delay formulations are explained, and general knowledge about signalized intersections is given. Necessary knowledge about simulation modelling which is the subject of this study are given, and the importance of simulation techniques is emphasized and necessary statistical concepts for simulation modelling is explained as well. In the second chapter, how delay problem occured at signalized intersections can be simulated on computers is explained, the developed simulation program is introduced and its flow chart is written. İn order to verify the model, the outputs of this simulation program are compared with the results from the selected signalized intersections. To do this, a lot of tests are made on the simulated intersections program which is improved for delay problem at signalized intersections. Delay, obtained from program, is compared with formulation, observation and theoretical model results. In chapter third, the results of the models are presented and these results are investigated. Conclusions drawn from this study are summarized in the conclusions and recommendation chapter. Key Words : Signalized intersection, Delay, Simulation, Queue, Traffic Flow VII