Trabzon kıyılarında radyasyon ve ısı dengesinin tespiti

Abstract

ÖZET Bu çalışmada 41° 00' N enlemi ve 39° 43' E boylamında bulunan Trabzon ve civarında deniz yüzeyi ile atmosfer arasında ısı geçişi ve deniz yüzeyinde radyasyon dengesinin 1994 yılı içinde nasıl bir değişim gösterdiği incelenmiştir. Değişimlerin belirlenmesi için net uzun dalga radyasyon, net kısa dalga radyasyon, gizli ısı akışı ve hissedilir ısı akışlarının günlük, aylık, mevsimsel ve yıllık ortalamaları elde edilmiştir. Radyasyon ve ısı dengesinin belirlenmesi için radyasyon ve ısı kanunları kullanılmıştır. Hesaplamalar için Trabzon Meteoroloji İstasyonundan günlük ortalamalar şeklinde alman meteorolojik elemanlar kullanılmıştir. Trabzon ve civarında 1994 yılı için yapılan hesaplamalar neticesinde deniz yüzeyinde radyasyon dengesinin 167.84 W/m2 olduğu belirlenmiştir. 1994 yılında atmosferden deniz suyuna 117.84 W/m2' lik ısı geçişi hesaplanmıştır. Deniz yüzeyinden atmosfere en fazla ısı geçişi Kasım ayında -133.23 W/m2 olduğu ve atmosferden deniz suyuna en fazla ısı geçişinin Mayıs ayında 324.2 W/m2 olduğu belirlenmiştir. Deniz ile atmosfer arasında mevsimlere göre ısı geçişi incelendiğinde; deniz suyundan atmosfere en fazla ısı geçişi Sonbahar mevsiminde -84.22 W/m2 olduğu ve atmosferden deniz suyuna ısı geçişinin en fazla; İlkbahar mevsiminde 302.41 W/m2 olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Net uzun dalga radyasyon, net kısa dalga radyasyon, hissedilir ısı akışı, gizli isi akışı, radyasyon dengesi, ısı dengesi. v

SUMMARY Determination of Radiation and Heat Balance in Trabzon Coasts. In this study, variation of heat transfer between atmosphere and sea surface layer and radiation balance at the sea surface, in 1994 in Trabzon and its surrounding, which is located 41° 00' N and 39° 43' E, was studied. Daily mean, monthly mean, seasonal mean and annual mean of sensible heat flux, latent heat flux, longwave radiation and shortwave radiation were computed to determine the changes. Radiation and heat flux laws were used to determine radiation and heat balances. Daily mean meteorological data obtained from Trabzon Meteorology Office was used for radiation and heat balance computations. Surface radiation balance on the sea in Trabzon and surroundings in 1994 was determined as 167.84 W/m2. In 1994 heat flux from atmosphere to sea surface layer was computed as 117.34 W/m2. The maximum heat flux from sea surface to atmosphere was determined as -133.23 W/m2 in November and maximum heat flux from atmosphere to sea surface was found to be 324.2 W/m2 in May. When seasonal heat flux was investigated between atmosphere and sea surface layer, maximum heat flux from atmosphere to sea surface was calculated for Spring as 302.41 W/m2 and maximum heat flux from sea surface layer to atmosphere was computed in Autumn as -84.22 W/m2. Key Words: Net longwave radiation, net shortwave radiation, latent heat flux, sensible heat flux, radiation balance and heat balance. VI