Kütle spektrometrik verilerden molekül ince yapısının saptanması konusunda bir yöntem

Abstract

Ö2ET Bu çalışmada, kütle 3pektrometrik iyonlaşma verim verileri `Breaks` adı verilen yeni geliştirilmiş bir bilgisayar programı ile işlendi.Programın amacı çalışılan moleküllerin ince yapılan (uyarılmış elektronik ve/ veya titreşim düzeyleri) hakkında bilgi elde etmektir. Kullanılan program elde edilen deneysel veri noktalarından doğrular geçirerek doğruların kesim noktalarını bul ur.Doğr uların kesim noktalarındaki ev değerleri uyarılmış bir düzeyin enerjisini verir. Bu program basamaklı k ırılmalarla doğrulan optimize eder ve deneysel veriler ile optimize edilen doğru üzerindeki noktalar arasındaki farkların kareleri toplamı nı mi ni muma i ndi rmektedi r. Düşük sinyalli verilerdeki noise rağmen saçılan noktalardan doğruların düzgün bir şekilde geçmesi ve doğruların kesim noktalarının bulunmasında bu programın oldukça uygun olduğu saptanmıştı r.Ayrıca büyük sinyalli deneysel verilerde oldukça düzgün görülen iyonlaşma verim eğrileri için kırıkların ol uştur ul ması nda da başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.Çalışılan moleküllerin iyonlaşma verim eğrilerine değişik doğrular uydurularak bulunan uyarılmış düzeylerin e¥ değerlerinin tahmin edilen değerleri doğruladığı tespit edil mişti r. Oksijen ve azot molekülünün deneysel verileri işlenerek bulunan sonuçlar,bu moleküllerin fotoelektron spektrumundan elde edilen literatür değerleri ile karşılaştırıl mistir. Sonuçlan n belirli ölçüde uyuştuğu tespit edil misti r. Daha sonra breaks programı 0+,N+,CCL5+,CCL2+,CCL+ve CL+ verilerine uygulanarak olabilecek uyarılmış düzeylerin enerjileri yorumlandı. Bu program iyonların uyarılmış düzeylerinin tayininde kullanıl bilmekle birlikte daha fazla çalışma yapılması gereklidir.

SUMMARY In this study, mass spectrometric ionization efficiency data were processed with a new developed computer program which was given the name `Breaks`. The aim of the program is to get information about the fine structure (excited electronic and/or vibronic state) of the molecule studied. The program passes straight lines through the data points and intersects these straight lines. The e¥ values corresponding to the intersection points of the straight lines gives the energy value of an excited state. The program optimizes the lengths of straight lines by stepwise breaking and minimizing the sums of the squares of differences between each data point and the point on the straight line. It was found that the program was quite succesfull in passing straight lines through scattered data due to noise in low signal experiments and intersect these straight lines. The program was also succesfull in `big signal` experiments where the data curves looked quite smooth. Various straight lines were fitted to these curves whose intersection e¥ vert ues were thought to correspond to excited levels of the studied molecules. Experimental data of molecular oxygen and molecular nitrogen were processed and results were correlated with corresponding literature photoelectron spectrum data. Correlation was found to considerable extent. Then the breaks program was applied to experimental 0+, N+, CC1 3+,CC1 2+, CCi + and C1 + data and assumed excited states were eval uated. The program is found to have potential in determining the excited levels of ions, but further studies are needed.