İmar planlaması sürecinin sürdürülebilir planlama yaklaşımı çerçevesinde irdelenmesi. Samsun örneği

Abstract

ÖZET Ülkemizdeki hızlı nüfus artışı, göç ve hızlı kentleşme ve plansız gelişme süreci içerisinde çevre de zarar görmektedir. Planlama çalışmalarında çevrenin dikkate alınması büyük önem taşımaktadır. Çevrenin planlama çalışmalarında dikkate alınması ile, kentleşmenin çevreye verdiği zararların azaltılması sağlanabilir. Bu çalışmada Samsun kent çevresi ekolojik ve çevresel açıdan incelenmekte, bu doğrultuda veri üretimi yapılmakta, ve bunlardan planlamaya yönelik olarak, sistem yaklaşımı çerçevesinde yararlanılmaktadır. Genel bilgiler bölümünde, kentlerin çevreye etkileri, mevcut planlama sistemi, çalışma alanının özellikleri, ekoloji ve sürdürülebilirlik kavramları, Kentsel Gelişme Potansiyeli (KGP) nin ekolojik esaslar doğrultusunda anlatımı, ve matematiksel planlama modellerinden biri olan kentsel gelişme modeli (Lowry Modeli) üzerinde durulmaktadır. Bu bölümde konuyla ilgili yapılan literatür çalışmaları da yeralmaktadır. Yapılan çalışmalarda, Kentsel Gelişme Potansiyelinin belirlenmesi için seçilen fajl^örler incelenmekte ve bunların değerlendirmeleri yapılmakta, planlama modelinin üretilen veriler doğrultusunda işletilmesi yapılmaktadır. Bulgular ve İrdeleme bölümünde, kentsel gelişme potansiyel sonuçlan ile belirlenen gelişme kalıbı ve mevcut kent formu karşılaştırılmakta, planlama çalışmasının sonucunda ortaya çıkan yeni bilgiler ve bulgular değerlendirilmekte ve bu konular üzerinde çıkarımlar yapılmaktadır. Sonuçlar bölümünde ise elde edilen sonuçlar belirtilmekte ve bu sonuçlar üzerinde genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Anahtar Kelimeler : Sürdürülebilirlik, Ekoloji, Planlama Sistemi, Kentsel Gelişme Potansiyeli, Kentsel Gelişme Modeli, Matematiksel Modeller

SUMMARY In our country, environment is damaged by the rapid population increase,migration and rapid urbanizing, and untidy growing process. Taking account the environment during urban planning process is very important. By taking account the environment during the urban planning process, the damage created by urbanizing can be decreased. In this study, Samsun city environment is investigated in terms of ecology and environment. By this aim; data, which had been utilized in terms of system approach related with planning process, was produced. In the first part of research, city effects on environment, current urban plannig system, characteristics of study area, ecology and sustainability concept, explanation of Land Use Potential in relation to basics of ecology, urban expansion model (Lowry Model) which is one of the mathematical planning models, are discussed. Literature research is also included. In the second part, factors choosed for recognizing the Land Use Potential are evaluated and planning model with respect to the data are processed. In the third part, current city form is compared with improvement model determined by Land Use Potential results, new informations concluded at the and of planning process are evaluated, and all these subjects are discussed. In the conclusion part, results obtained by this study are concluded and evaluated. Key Words : Sustainability, Ecology, Planning System, Land Use Potential, Lowry Model (Urban Expansion Model) VI