Eskişehir- Sivrihisar kompleks cevherinden fluorit, barit ve bastnasit kazanılması

Abstract

ÖZET Eskişehir-Sivrihisar-Kızılcaören köyünde fluorit, barit ve bastııasit içeren kompleks bir cevher yatağı bulunmaktadır. Bu cevher yatağından fluorit, barit ve nadir toprak elementlerinin kazanılması olanaklarının araştırılması amacıyla hazırlanan kompozh numuneler Özerinde zenginleştirme çalışmaları yapılmıştır. Kimyasal bileşimi %4&37 CaF^ %2&92 BaSO^ Ç&3.1 La, %3.0 Ce, %0.4 Nd olan kompozh numuneler fluorit, barit ve nadir toprak elementleri yanında mika, kil, kalsit, kuvars, pirit, limonit, piroluzit ve psüomelan mineralleri de içermektedir.;. Yapılan deneylerde; boyut küçültme, aşındırma ve flotasyon i§lemleri sonucunda %75-85 verimle %90-93 tenörlû barit konsantresi ve %60-70 verimle de %90~93 tenörlü fluorit konsantresi kazanımının mümkün olduğu anlaşılmıştır. Flotasyon işlemleri sırasında nadir toprak elementlerinin batan kısımda toplanması yoluna gidilmiş ve sonuçta, orijinal cevhere göre %75-85 verimle, nadir toprak elementleri tenörlerinde yaklaşık 3 katlık bir artış sağlanmıştır. Fluorit ve baritin flotasyon yoluyla kazanımı sonucunda elde edilen bastnasit ön konsantresi HQ ve HNO3 ile liç işlemine tabi tutularak çözeltiye alma parametreleri optimize edilmiştir. En iyi sonuç 70°C sıcaklık, 3 saat liç sûresi, 1/6 katı-sfVı oram ve 8.0 molar HNO3 ile elde edilmiş ve liç işlemi sonucunda nadir toprak elementlerinin hemen tümünün çözeltiye alınabileceği anlaşılmıştır.

SUMMARY A complex ore deposit containing fluorite, barite and bastnasite is located at Kızılcaören Village, Sivrihisar, Eskişehir. The possibilities of recovering fluorite, barite and rare earth elements from composite samples through mineral processing studies were investigated. Chemical composition of the composite sample is 48.37% CaF2, 28.92% BaSC>4, 3.1% La, 3.0% Ce, 0.4% Nd. The composite sample is composed mostly of fluorite, barite and rare earth elements, and less of mica, clay, calcite, quartz, pyrite, limonite, pyrolusite, psilomelane. As a result of comminution, scrubbing and flotation processes, a barite concentrate of 90-93% BaSC>4 with 75-85% recovery and a fluorite concentrate of 90-93% CaF2 with 60-70% recovery were obtained. After separation of barite and fluorite by flotation it was observed that the remaining residue was enriched in terms of rare-earth elements. The rare-earth elements in this product, obtained with 75-85 % recovery, was determined to be three times as great as the original sample. Preconcentrate of bastnasite obtained by reverse flotation were leached using HC1 and HNO3, and the dissolution parameters were optimized. The best results were obtained at 70 °C, 3 hours of leaching time, 1/6 solid-liquid ratio and 8.0 moles/1 HNO3 concentration. Under these conditions, complete dissolution of rare-earth elements was achieved.