T.T.K Karadan Müessesi galeri ilerlemelerinde patlayıcı madde tüketiminin incelenmesi

Abstract

iv ÖZET Bu araştırmanın amacı, Karadon Müessesesi 'nde sürülen galerilerde kullanılan patlayıcı tüketiminin azaltılması ve uygun delik düzenleri ile ilerleme verimini artırmaya yöneliktir. Çalışmalar, arazi ve laboratuvar çalışmaları olmak üzere iki aşamada yapılmıştır. Arazi çalışmalarında, değişik delik düzenleri, delik boyları, delik çapları ve patlayıcılar kullanarak delme- patlatma denemeleri yapılmıştır. Patlatma randımanı, ilerleme verimi ve patlayıcı maliyeti açısından en uygun sistemin saptanmasına çalışılmıştır. Çalışmalar sonucunda, uzun delik boylarının ve birim fiyatının yüksek olmasına rağmen patlatma şiddeti yüksek dinamitlerin kullanılmasının patlayıcı tüketimini ve maliyetini düşürdüğü belirlenmiştir. Laboratuvarda yapılan deney çalışmalarında, kayanın kırılmaya karsı direncini etkileyen mekanik ve fiziksel özelliklerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Patlatma yapılan kaya birimlerinin tek eksenli basınç dayanımlarının 35 ile 194 MPa arasında olduğu ve ISRM standartlarına göre yüksek dayanımlı kaya grubuna girdikleri saptanmıştır. Yüksek dayanımlı kaya birimlerinin patlatmaya karsı göstereceği direnci yene bilmek için, şiddeti yüksek patlayıcılar kullanılmasının patlatma randımanı ve maliyeti bakımından gerekli olduğu belirlenmiştir.

SUMMARY The objective of this research is aimed to minimize explosive consumption used in the driving of galleries in the Karadon Colliery and increase the efficiency of advance by employing appropriate blasthole patterns. The studies were conducted in two phases, i.e. field and laboratory studies. In the field studies» drill and blast tests were carried out by using various blasthole patterns, lengths, diameters and different explosives. An attempt was made to establish the most appropriate system by taking into account cost of blasting, efficiency of blasting and advance rate. Based on the results of studies, the use of longer blastholes and dynamites with higher velocity of detonation, despite their higher unit costs, reduce the consumption and cost of explosives. In the laboratory studies, mechanical and physical properties affecting the resistance of rock against breaking were defined. The uniaxial compressive strengths of the blasted rock units varied between S5 to 194 MPa and according to the ISRM standards, they are rated as high strength rocks. In order to overcome the resistance of high strength rock units to blasting, the use of powerful explosives were seen to be necessary for both efficiency and cost of blasting.