Köyceğiz-Dalyan estuarin ekosistemindeki bentik makroinvertebratların incelenmesi

Abstract

Köyceğiz-Dalyan kanal sistemi, Köyceğiz Gölü'nden gelen miksohalin ve Akdeniz'den gelen tuzlu suya sahiptir. Kanaldaki su kütlesi, kimyasal bileşimleri farklı su tabakalarının yoğunluğa bağlı vertikal dizilimi ile ortaya çıkmıştır. Farklı su karakterleri taşıdığı için su kütlesi, yoğunluğa bağlı olarak su tabakalaşması gösterir. Bu genel yapısı nedeniyle kanal, estuarin sistemi olarak incelenmiştir. Bölgede su sisteminin karekterini tanımlayacak şekilde 8 örnekleme noktası seçilmiştir. Ağustos 1991-Eylül 1992 tarihleri arasında, seçilen bu bölgelerde 9 örnekleme yapılmıştır. Tüm örnekleme dönemlerinde sistem suyunun fiziksel ve kimyasal parametreleri ölçülmüştür. Bu bölgelere ait bentik makroinvertebrat örnekleri toplanmıştır, inceleme materyali Bryozoa, Gastropoda, Bivalvia, Polychaeta ve Crustacea olmak üzere 5 sınıfa ait 21 tür ve toplam 2731.8 g/m2 olan 4180 bireyden oluşmaktadır. Teşhis edilen türlerin, örnekleme noktaları arasındaki dağılımları, sıklık ve biyomas değerlerine göre incelenmiştir. Yapılan korelasyon analizi ile de bu ilişki doğrulanmıştır. Ayrıca, tür bileşiminin örnekleme noktaları arasındaki benzerliği, Sorensen analizi ile saptanmış ve korelasyon profilleri çizilmiştir. Cluster analizi kullanılarak benzer noktaların kümelenmesi yapılmıştır. Margalef çeşitlilik indeksi metoduyla tür sayısı ve birey sayısı değerleriyle, örnekleme noktalarının çeşitliliği hesaplanmıştır, Bununla birlikte, Dalyan estuarin sisteminin içerdiği tuzluluğa göre örnekleme noktaları 4 farklı miksohalin sınıfa ayrılmıştır. Ki-kare analizi kullanılarak (X2) türlerin tuzlulukla olan ilişkisi, Cramer katsayısı ile bulunmuştur. Bu analiz sonuçlarına göre, sistemdeki türlerin ve dağılımlarının ortamdaki tuzluluk değişimlerine bağlı olduğu sonucu doğrulanmıştır. Fiziksel ve inorganik kimyasal verilerin sonuçları ile kıta içi su kaynakları kriterleri karşılaştırıldığında sistemde bu parametreler yönünden herhangi bir kirlilik saptanamamıştır. Bununla beraber, bölgenin bulunduğu havzanın derin akiferlerden boşalan ve karstik suları içeren yeraltı suya ve deniz etkisinde olmasıyla sülfat değerleri, yüksek çıkmıştır. Ayrıca, halofit kıyı vejetasyonunun bentik makroinvertebratların yaşamı için temel habitat oluşturduğu ve ekosistemin devamlılığı için çok önemli olduğu saptanmıştır.

The Köyceğiz-Dalyan channel system is a combination of mixohaline water from Lake Köyceğiz and salt-water from Mediterranean Sea. Water mass in the channel system emerged as a result of vertical sequence due to density.of water layers whose chemical compositions are different from each other. Because of the different water compositions, the water mass has chemical layers depending on differences in densitys and with several structural pecularities the channel was accepted as a estuarine system. In the studied area, eight sampling points were selected taken in order to define the character of the water system. Nine samplings were collected in these points between August 1991-September 1992. In every sampling periods the physical and chemical parametres of water were measured. Samples of benthic macroinvertebrates belonging to these regions were collected. 21 species from 5 classes such as Bryozoa, Gastropoda, Bivalvia, Polychaeta and Crustacea and 4180 individuals weighting 2731.8 g/m2, were counted. Distributions of the identified species among sampling points were examined as to their frequency and biomass. Correlation analysis was confirmed this relation. Furthermore, similarity of the species composition sampling points was established by Sorensen analysis and correlation profiles were drown. By the help of Cluster analysis similar points were classified. Diversity of sampling points were determined by Margalef diversity index method and values of species number and individual number. Nevertheless, sampling points were seperated into four different mixohaline groups according to the salinity of the Dalyan estuarine system. By using chi-square (X2) analysis and Cramer coefficient the relation of the species with salinity were determinated. According to the results of these analysis, it's confirmed that the species in the system and their distribution are strongly related to the salinity changes in the environment As a result of the inorganic chemical and physical analysis of inland water resources we did not found any data of pollution. Nevertheles, because of the effect of the underground water which comes from deep aquiphers and contain carstic and the sea water, sulphate values are higher. Also it's found that the halophyte vegetation is a basic habitat for the life of benthic macroinvertebrates and is very important for the continuity of the ecosystem.