Japon bahçe sanatının muromachi ve momoyama dönemleri tapınak bahçeleri üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Uzakdoğu bahçeleri içerisinde Kore ve özellikle Çin bahçe sanatından etkilenerek, önemli benzerlikler gösteren Japon bahçe sanatı zamanla, kültür, sanat ve halkın yaşayışı ile özdeşleşen kendine özgü tasarım ilkeleri ile tüm dünyada önemli bir yere sahip olmuş ve ülkemiz dahil pek çok ülkeyi etkisi altına almıştır. Japon bahçesinin tarihi süreci içinde kültürel, sosyal, dini ve sanatsal olaylardan etkilenmesi sonucu 7 tarihi bahçe dönemi oluşmuştur. Nara, Heian, Kamakura, Muromachi, Momoyama, Edo ve Meiji olarak adlandırılan bu dönemlerde bahçelerin ölçeğinde, tasarım elemanlarında ve tasarım tekniklerinde toplumdaki, kültürel, sosyal, sanatsal, ve dini olayların etkisi ile farklılıklar görülmüştür. Nara döneminde Japon bahçe sanatı Kore ve Çin bahçe sanatının etkisinde kalmıştır. Shinto ve Budizm dinlerinin etkisi ile Nara döneminde tapmak ve manastır bahçeleri tasarlanmıştır. Heian ve Kamakura dönemlerinde de Çin kültürünün ve Budizm'in etkisi artarak devam etmiştir. Bu iki dönemde büyük ölçekli göl bahçeleri ön plana çıkmıştır. Muromachi ve Momoyama dönemlerinde ise, Zen kültürünün etkisi ile Japon bahçe sanatında yeni ve etkili akımlar görülmüştür. Zen tarikatının ve bu tarikatın rahiplerinin etkisi ile Japon bahçe sanatında; Zen tapınak bahçeleri, kuru peyzaj bahçeleri, çay töreni ve bu törenin bir sonucu olarak doğan çay bahçeleri, çini mürekkebi ile yapılmış peyzaj resmi, bonsai ve çiçek düzenleme sanatı gibi yenilikler olmuştur. Edo ve Meiji dönemleri Japon bahçe sanatının batıya açıldığı dönem olarak kabul edilir. Bu iki dönemde bahçe tasarım elemanlarında ve tekniklerinde batının etkisinde kalınarak, içinde büyük ölçekli tepe ve göl bahçelerinin bulunduğu parklar tasarlanmıştır. Japon bahçe sanatının tasarım elemanlarını; bitkiler, kayalar, su, kum ve çakıl oluşturur. Bu tasarım elemanları kullanılarak Japon bahçesinin tasarımında; çit ve duvarlar, köprüler, taş fenerler, su kapları ve yer döşemeleri fonksiyonel ve estetik amaçlı kullanılır. Japon bahçesinin temelini oluşturan bitki, kaya ve su üçlüsü tarihi dönemler boyunca farklılıklar göstermiş ama Japon bahçe tasarım tekniğinin temelini oluşturan doğaya hayranlık, sadelik, tasarımdaki kurgunun ana felsefesini içeren sembolizm ve estetik olma özellikleri bu dönemler boyunca korunmuştur. Anahtar Kelimeler: Japon Bahçesi, Muromachi Dönemi, Momoyama Dönemi, Tapmak Bahçeleri. V

SUMMARY A Research on Temple Gardens in Muromachi and Momoyama Periods of Japanese Garden Art The Japanese garden design, which has been deeply influenced by the Korean and Chinese garden designs, and which has become one with its own cultural and artistic lives, and its original concept principles has gained a very important place in the world and has influenced many countries including our country. The seven historical garden periods have been formed in the process by which the Japanese garden were influenced by the cultural, social, religious and artistic facts. The influences and differences of cultural, social, artistic and religious events have affected the garden scales, designed element and design techniques in the periods which are called Nara, Heian, Kamakura, Muromachi, Momoyama, Edo and Meiji. In Nara period, the Japanese garden design has been influenced by the Korean and Chinese garden design. By the touch of Shinto and Budizm temple gardens are designed in this era. The Chinese culture and the touch of Budizm has deeply continued also in Heian and Kamakura. In these two eras large scaled pond gardens has become important. In Muromachi and Momoyama eras, new and effective trends has been in Japanese garden design by the influence of Zen culture. Zen temple gardens dry landscape gardens, tea ceremony and as a result of this ceremony: tea gardens, ink landscape paintings, bonsai and flower arrangement have been seen in Japanese garden design by the influence of the Zen sect and the monks of this sect. Edo and Meiji are accepted as the eras in which Japanese garden design has been westernized. Areas of land in which there were large scaled hills and pond gardens were designed as a result of the influence on the garden elements and techniques by the west. The design elements of the Japanese garden design are plants, rocks, water, sand and gravel. Fences and walls, bridges, stone lanterns, water basins, and floor covering are used functionally and esthetically by the use of these design elements. The trio of plant- rock-water which are the basis of the Japanese gardens has changed in the history. However, the Japanese design technique which consists of the admiration of nature, simplicity and symbolism which is the major philosophy of the design and being esthetic has been protected in these eras. Key Words: Japanese Garden, Muromachi Period, Momoyama Period, Temple Gardens. VI