Yakın resim fotogrametrisinde ağ tasarımı ve optimizasyonunun incelenmesi

Abstract

ÖZET Yakın resim fotogrametrisinde ağ tasarımı, kullanıcının deneyimine bağlıdır. Son yıllarda, yakın resim fotogrametrisi uygulama tasarımlarının en iyi şekilde gerçekleştirilebilmesi ve farklı kullanıcılar tarafından da kullanılabilmesi için, otomatik ağ tasarım sistemleri veya ağ simülasyon sistemleri oluşturulmaya çalışılmaktadır. Bu tez çalışması ile yakm resim fotogrametrisinin, yeni uygulama alanları için daha çok tercih edilmesi ve sadece uzman fotogrametriciler tarafından değil, ihtiyacı olan tüm kullanıcılar tarafından da rahatça kullanılabilmesi için bir çözüm aranmış ve buna yönelik, kullanıcının araziye çıkmadan, büro ortamında iteratif optimizasyon yöntemini kullanarak optimum ağ konfigürasyonu kurmasını sağlayan, `OptiNET` isimli interaktif ağ tasarım arayüzü gerçekleştirilmiştir. Arayüz içerisinde, nokta konum hatasını hesaplamak için kullanılan fotogrametrik matematik model, doğrusallık eşitliklerinden yola çıkarak oluşturulmuş ve kontrol için iki boyutlu jeodezik matematik model ile karşıkştınlmıştır. Daha sonra ağ tassarımına en çok etki eden baz uzaklığı, çekim uzaklığı ve kamera sabiti kriterleri, oluşturulan arayüz içerisinde irdelenmiştir. Bu irdelemeler sonucunda; en iyi nokta konum hatası elde edebilmek için, baz değerinin maksimum, çekim uzaklığının minimum olması ve büyük odak uzaklığına sahip kameraların kullanılması gerektiği bulunmuştur. Tüm bu kriterleri iteratif olarak sağlayabilen `OptiNET` arayüzü gerçekleştirilerek, yakın resim fotogrametrisi alanında otomatik ağ tasarım ihtiyacına bir çözüm sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Yakın Resim Fotogrametrisi, Ağ Tasarımı, Optimizasyon, Arayüz VI

SUMMARY The Research on Network Design and Optimization in Close Range Photogrammetry In close range photogrammetry, the design is mostly base on experience of the user. In last years automated design systems or simulation systems are trying to be built to achieve the implementation of the network design and to make it usable for all kind of user. With this study a solution has been searched to make close range photogrammetry more attractive for new implementation areas and to make it usable not only for expert photogrammetrists, but also for the users who need. And at the end, `OptiNET` interactive network design interface, which supplies optimum configuration by the combinatorial optimization method before going fieldwork, has been built. The Photogrammetric mathematical model that is used in interface has been performed with collinearity equations and compared with two-dimensional geodetic mathematical model for a control step. Later, criteria, which mostly effect network design, like base distance, focal length and exposure distance have been tested on interface. At the end of tests, it has been found that, maximum base length, minimum exposure length and the biggest focal length should use for the best spatial point error. By building the `OptiNET` interface, which provide these criteria, a solution has been presented to the need of automated network design. Key Words: Close Range Photogrammetry, Network Design, Optimization, Interface vn