Kalburçayırı (Sivas) kömür yatağı rezervinin geometrik/jeoistatiksel yöntemlerle değerlendirilmesi

Abstract

IV ÖZET Bu çalışma, Kalburçayırı (Kangal, Sivas) linyit yatağının rezerv incelemesini içermektedir. Bu kapsamda klasik rezerv hesaplama yöntemlerinden poligon ve üçgen yöntemleri, jeoistatistiksel tekniklerden de blok kriging yöntemi kullanılmıştır. Bu üç yöntemin hata varyanslarının hesaplanması ve yöntemlerin birbirleri ile karşılaştırılması amacı ile variogram fonksiyonu belirlenmiş ve Co=6.0, C=12.0 ve a=1100 m parametreleri ile küresel olarak modellenmiştir. Belirlenen model yardımı ile herbir yönteme ilişkin kalınlığa ait hata varyansları ayrı ayrı hesaplamış ve buna göre hata varyansı poligon yönteminde 10.01, üçgen yönteminde 9.80 ve blok kriging yönteminde de 2.33 olarak bulunmuştur. Rezerv hesaplamalarında daha önceki çalışmalarda indikatör kriging yöntemi ile elde edilen görünür rezerv sınırları içerisinde kalan sondaj verileri kullanıldığı için, bulunan sonuçlar doğrudan görünür rezerv olarak kabul edilmiştir. Her bir yönteme ilişkin rezerv miktarları saptanarak, sonuçlar birbirleri ile karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Bulunan sonuçlara göre en küçük hata varyansı değeri blok kriging yönteminden elde edilmiştir. Buna göre blok kriging yönteminden elde edilen 56.496.410 ± 2.340.244 ton rezerv miktarı diğer yöntemlere göre daha küçük hata varyansına sahip olduğu için, linyit yatağının değerlendirilmesinde bu sonucun kullanılması ve buna göre ekonomik işletilebilirlik çalışmalarının yapılması önerilmektedir. Blok kriging yönteminde, % 95 güvenilirlik sınırlan içerisinde güven aralıkları rezerv miktarının % 4.14 'ü kadardır ve bu değer de görünür rezerv kavramında kabul edilmiş olan ± % 20 sınırlan içerisinde kalmaktadır.

ABSTRACT This study includes the reserve evaluation of Kalburçayırı (Kangal, Sivas) lignite bed. In this study, block kriging method for geostatistical techniques, polygon and triangular method for classical reserve calculation methods were used. To compare the methods with each other and to calculate the error variance of these three methods, the variogram function was determined and it was spherically modelled with the parameters of Co = 6.0, C = 12.0 and a = 1100 m. With the help of this model, the error variance of thickness of each method was calculated and according to these data the error variance of thickness in polygon method is 10.01, in triangle method is 9.80 and in block kriging method is 2.33. The calculated reserve was considered as improved reserve because in the reserve calculations, drilling values which take place in improved reserve boundary which is obtained from the previous data were used. Global reserve amount was calculated for each method and compared to each other and interpreted. The smallest error variance was found in block kriging method. According to this, the reserve amount was found as 56.490.410 ± 2.340.244 tons and this amount have the minimum error variance compared with other methods, therefore we suggest to use this result for feasibility calculations of the lignite bed. In the block kriging method, for confidence levels of 95 %, confidence interval is 4.14 % of reserve amount and this value is less than 20 % which is accepted in improved reserve term.