Yabani buğdayların kloroplast DNA`sındaki genlerarası bazı bölgelerin RFLP analizi ile incelenmesi

Abstract

IV ÖZET Tahıllar, insan enerjisinin ve protein ihtiyacının bir çoğunu karşılamaktadır. Yüksek verimde buğday eldesi için tüm dünyada çok sayıda çalışma yürütülmektedir. Bu çalışmalar sonunda yüksek verimde ve istenen özelliklere sahip buğdaylar elde edilmiş ancak mevcut genetik havuz tehlikeli bir şekilde sınırlanmıştır. Bu yüzden, yabani buğday türlerine gösterilen ilgi artmıştır. Ancak yapılan çalışmalar nükleer genoma yönelikken organel genomuna ait bilgiler çok azdır. Ancak kloroplast genom çalışmaları daha avantajlıdır. Çünkü, mutasyonlar, rekombinasyonlar ve integrasyonlarla DNA yapısının değişimi nükleer genoma göre çok daha azdır. Bu çalışmada Triticum ve Aegilops cinslerine ait toplam 11 buğday türünün cp DNA'sındaki genlerarası bazı bölgeler çalışılmıştır. Bu bölge PCR tekniği ile çoğaltılmış ve 7 restriksiyon endonükleaz enzimi ile kesilmiştir (Hpa II, Xba I, Alu I, Hine II, Ava III, Nde I, Hae III). Ortaya çıkan fragmentler agaroz jelde incelenmiştir. 11 türe ait amplifikasyon ürünleri 2000 bç'lik, 1000 bç'lik ve 700 bç'lik uzunlukta 3 grup altında toplanabilir. 2000 bç'lik grupta; Ae. triaristata, Ae. mutica, T. monococcum monococcum, 1000 bç'lik grupta; T. aestivum, ile Ae. biuncialis ve T. turgidum turgidum ile T. turgidum carthlicum ; 700 bç'lik grupta Ae. squarrosa ve Ae. cylindrica RFLP analizine göre aynı kesim özelliklerini göstermektedir. Bu sonuçlara göre, çalıştığımız buğday türleri arasında filogenetik açıdan birbirine en yakın olanları kesin olarak saptamak mümkün görünmektedir. Ancak söz konusu türlerin, -kendi grupları içinde- çalışılan bölge açısından birbirine yakınlıkları söylenebilir. Bu sonuçların ışığı altında, çalıştığımız bölgenin, yabani buğdayların türler arası ve tür içindeki çeşitliliğin belirlenebilmesi için çok uygun olduğu görülmüştür.

ABSTRACT Cereals, provide the most of human energy and protein need. All over the world, several studies are made to get high productive wheats. In the result of these studies, high productive wheat with desired characteristics have obtained, but available genetic pool have dangerously restricted, so the interest shown to wild wheats have increased. Since the direction of studies is toward to nuclear genome, there is a little information about the DNA of organelles. Chloroplast genome has several advantages over the nuclear genome, because cp DNA is less prone to DNA alterations via mutations, recombinations, introgressions rather than nuclear DNA. In this study, 1 1 wheat species of Triticum and Aegilops were investigated. A special region of cp DNA which is intergenic was studied. This region was amplified with polymerase chain reaction technique and digested with 7 restriction endonucleases (Hpa II, Xba I, Alu I, Hinc II, Ava III, Nde I, Hae III). The banding patterns were examined on the agarose gel. According to these results, amplified products can be divided into the three groups which are -2000 bp, -1000 bp, -700 bp,. 1. The group contains 2000 bp; Ae. triaristata, Ae. mutica, T. monococcum monococcum. 2. The group contains 1 000 bp; T. aestivum has the same banding patterns with Ae. biuncialis and T. turgidum turgidum has the same banding patterns with T. turgidum carthlicum. 3. The group contains 700 bp; Ae. squarrosa, Ae. cylindrica. According to these results, we can't say that these species are the most relative species about phylogenetic relationship, but we can say that these species -in own groups- are very close to each other in special region which is studied. From the viewpoint of these results, studied region is so suitable for detection of interspesific and intraspesific variations between wild wheat species.