Konumsal veri altyapılarının Web servisleri ile gerçekleştirilmesi: Mevcut durum analizi ve gelecek yönelimlerinin belirlenmesi

Abstract

Günümüzün aşırı rekabetçi ve değişken iş modelinin gereği olan hızlı, kaliteli veekonomik ?servis sağlama? işlevi ancak, ilgili servis sağlayıcıların işbirliği ya da birlikteçalışmaları ile mümkündür. İşbirliği için ise ?birlikte işlerlik? altyapılarına ihtiyaç vardır.Bu ihtiyaç, özellikle son yıllarda yalnızca konumsal veri ve servisler alanında değil, ?e-iş?ve ?e-devlet? gibi diğer pek çok alanda çok belirgin bir biçimde hissedilmektedir.?Konumsal Veri Altyapıları (KVA)? konumsal veri yönetimine yönelik birlikte işlerlikaltyapılarıdır. KVA'lar yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde gerçekleştirilebilir.Ulusal düzeydeki, Ulusal KVA (UKVA) olarak bilenenler en çok bilinen örneklerdir.UKVA ülke düzeyindeki tüm kamu kurumları, yerel yönetimler, özel sektör ve konumsalveri ile iş yapan bütün kesimler arasında ?birlikte işlerliği? sağlayacak ve istemcilerearadıkları veri ve servislere anlık erişim olanağı sağlayacak olan bir altyapıdır. Bununlabirlikte, mevcut KVA gerçekleştirimleri hala ?insan yönelimli Web? olarak nitelenentarzdadır. Yani insan kullanıcılara yönelik olan, aranan bir veri ya da servisin bulunmasınınözellikle aranan konumsal veri gibi anlamsal içeriği çok zengin olabilen veriler olduğundaçok kolay olmadığı tarzdır. Oysa gelecek, uygulamaların birbirleri ile doğrudankonuşabilmelerine olanak tanıyacak ?Anlamsal (Semantik) Web? dedir. Anlamsal Web'egeçişi sağlayacak olan yaklaşım ise Servis Yönelimli Mimari (SYM) ve onun halen enpopüler gerçekleştirim şekli olan Web Servisleri (WS) dir. SYM nin çıkış noktası aslındabirlikte işlerliğin sağlanması olmuştur. Ancak KVA'ların, WS teknolojisi ilegerçekleştirilebilmeleri Dünya genelinde henüz başarılabilmiş bir görev değildir. Çünküböyle bir gerçekleştirimin, teknik birlikte işlerlik altyapısını tanımlayan, üzerinde anlaşmasağlanmış bir çerçeve mevcut değildir. Bu soruna bir çözüm getirmeyi hedeflemiş olan butez çalışmasında söz konusu gerçekleştirimin nasıl başarılabileceğini belirleyen temelsoruların bütüncül, basitleştirici ve genel bir çerçevede irdelenmesine olanak tanıyacak birçatı geliştirilmiştir.

The provision of rapid, quality and economical services, the requirement of Today?shighly dynamic and competitive business models, can only be achieved by collaborationsof the involved parties, which actually require ?Interoperability infrastructures?. The needfor interoperability infrastructures has been felt not only in the spatial data arena but also inmany areas like ?e-business? or ?e-government? for the past several years. Spatial DataInfrastructures (SDI)? are ?interoperability infrastructures? for the spatial data. SDIs s canbe realized in local, regional, national and international levels. The ones at the nationallevel are known as National SDI (NSDI) and are most popular. Providing interoperabilityamong the state organizations, private sector, local governments, and all other spatial datausing communities, an NSDI will enable ?ad-hoc? access to the data and services.Nevertheless, the current SDI implementations are mostly in so called ?human-orientedWeb? form. That is they have been designed fort he human user, where it is not easy tofind a piece of data or service especially when the requested is generally of a semanticallyreach state like spatial data. Whereas the future is of a form of the Web, where applicationscan directly ?talk? to the each other and locate their data themselves. This is what is knownas ?Semantic Web?. The paradigm which will enable the Semantic Web is the ServicesOriented Architecture (SOA) and its currently most popular way of implementation, WebServices (WS). The main driving force behind the SOA has, in fact, been interoperability.Despite the immense World wide activity, however, the implementation of SDIs with WStechnology is not something achieved yet. The reason for this has been the lack of acommonly accepted framework which would define the technical interoperabilityinfrastructure in this undertaking. Addressing this problem has been the goal of this thesis.And towards that end, a framework which enables dealing with the involved issues from aunifying, distilling and general perspective has been developed in this thesis.