Doğu Karadeniz bölgesinde tıbbi bitkilerin pazarı üzerine bir araştırma

Abstract

Tıp alanındaki önemli gelismelere ragmen, insanlar zaman zaman sifayı dogada aramısve yüzyıllardır edindikleri deneyimler neticesinde tıbbi bitkilerin kullanımına hiç aravermemislerdir. Özellikle sentetik ve kimyasal içerikli ilaçların, yan etkilerinin ortaya çıkısıtıbbi bitki kullanımını artırmıstır. Tıbbi bitkiler baharat ,ilaç sanayi, mesrubat, parfüm, sabun,sekerleme, kozmetik, dis macunu, çiklet, sifalı ve dinlendirici çay imalatı, esans, aroma, vb.gibi birçok alanda kullanılmaktadır. nsanların tıbbi bitkilere bu denli yönelisi, dünyada büyükbir pazar yaratmıstır. Bazı ülkeler tıbbi bitkilerin ticaretinden hiç de azımsanmayacak gelirlerelde etmektedirler.Çalısma Dogu Karadeniz Bölgesi'nde toplam 27 adet aktar ve 170 müsteri ileyapılmıstır. 12 adet aktar ile Trabzon bölgenin tıbbi bitki ticaretinin merkezi konumundadır.Bölgedeki aktarların tamamı çok küçük isletmelerdir. Aktarların egitim seviyesi 9,5 yıldır veTürkiye'de ki KOB'lerin egitim seviyesinin üstündedir. Aktarlarda ortalama 284 bitkiselürün bulunmaktadır. Aktarlar en çok sattıkları 10 bitki türünü sıraladıklarında nane %14,2 ilebirinci , kusburnu %12,5 ile ikinci ve ıhlamur %12,3 ile ilk üç sırada yer alıslardır.Müsterilerin egitim seviyesi 9,7 yıldır ve Türkiye'nin egitim seviyesinin üstündedir.Müsterilerin meslek gruplarına bakıldıgında %44,7 ile memurlar, %17,6 ev kadınları ve%11,8 ile esnaflar ilk üç sırayı olusturmuslardır. Müsterilerin %17,6'sı sindirim sistemi,%17,1'i solunum sistemi, %7,6'sı sinir sistemi rahatsızlıklarından dolayı aktarlara gittiklerinibelirtmislerdir.Müsterilerin %69 fiyatları pazarlıksız kabul etmektedirler.Müsterilerin %42,78'i satın aldıkları ürünlerde kullanım süresine dikkat ettiklerini belirtmistir.Bölgenin bitki kaynakları (botanik haritası) haritalandırılmalı, ticari degeri olan bitkitürleri belirlenmeli ve envanter çalısması yapılmalıdır. Bölgenin en büyük üniversitesikonumundaki Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin önderliginde ilgili kamu kurum vekurulusları ile birlikte aktarlara sertifikalı egitim seminerleri düzenlenmelidir. Yerelyönetimler ve ilgili kurumlar aktarlara kanunda belirtilen sürelerde denetimlerde bulunmalı veyeterli kosulların saglanması için çalısmalıdırlar.Anahtar Kelimeler: Tıbbi Bitkiler, Fiyat, Müsteriler, Aktarlar, Ticaret, Dogu KaradenizBölgesi.

In spite of the developments in sphere of medicine, sometimes people ask for their healthsin the nature and they never discontinue use of medicinal plants. Particularly, the exposure of therepercussions of the medicines that contained synthetic and chemical products increases the use ofmedicinal plants. These medicinal plants are being used in various areas such as spice,pharmaceutical industry, beverage, perfume, soap, sweetmeat, cosmetic, toothpaste, chewinggum, fabrication of healing and refreshing tea, essence aroma etc?Such a big orientation of thepeople to the medicinal plants has created a large market in the world. Some countries areobtaining gorgeous incomes from the trade of the medicinal plants.The study was accomplished with 27 sellers of medicinal herbs and 170 customers.Trabzon, which is the trade center in the region with 12 sellers of medicinal herbs. All theherbalists in the research area are very small scale . The average education level of the herbalistsis about 9,5 years and this is higher than the small and middle scale administrating ?s level. Theherbalists approximately have 284 herbal products. When the herbalists are asked to tell what thebest sellers among their products, Mint is the first with 14,2 %, Rose Hip is the second with 12,5% and Lime is the third with 12,3 %. Average education level of the customers is about 9,7 yerasand this rate is higher than Turkey?s average. As for the occupations of the customers, the officersare the first with 44,7%, housewifes are the second with 17,6 %, and mercants are the third with11,8 %. The customers buy the produsts to use them regarding the digestive system with 17,6 %,the respiratory system with 17,1 % and the nervous system with 7,6 %. According to the study, 69% of the customers accept the prices without a bargain offer. In addition, 42,78 % of thecustomers pay attention to expiration date.As to what should be done, floral map of the region is essential. The identifying of thecommercial species and inventory studies are also very important for the region. Some workshopsshould be held by especially Karadeniz Technical University and other foundations so that thesellers could and educated. Municipalities and public health foundations should examine the sellerproperly regarding the laws and keep them at the appropriate level.Keywords: Medicinal Plants, Price, Customers, Herbalists, Trade, East Black Sea Cost