Viburnum opulus ve V. orientale bitki ekstraktlarının kimyasal bileşimi ve biyolojik aktiviteleri

Abstract

Organizmada, kimyasal süreçler, özellikle oksitlenme, serbest radikallerin oluşmasınaneden olur. Serbest radikaller yaşam için gereklidir; fakat yüksek derecede reaktif olanserbest radikaller biyomoleküllerle kolayca reaksiyona girerek hücrelere zarar verebilecektoksik özellikte bileşikler oluşturabilir. Antioksidanlar serbest radikallerle etkileşerekserbest radikallerin hücrelere zarar vermelerini önlerler. Günümüzde antioksidan özelliğikeşfedilen birçok farklı madde vardır. Bu maddelerin bir kısmını vücut kendisi, serbestradikallere karşı bir savunma sistemi olarak üretirken, bir kısmını diyetimizle özelliklebitlilerden alırız. Bu çalışmada amacımız öncelikle Viburnum opulus ve V. orientalebitkilerinin sulu, kloroformlu ve metanollü ekstraktlarının antioksidan aktivitesiniincelemek ve bitkilerin kimyasal bileşimlerini belirlemekti. V. opulus bitkisi Yozgat'tan, V.orientale bitkisi Ardahan'dan toplanmıştır. Bitkilerin sulu ve metanollü ekstraktlarınıntoplam fenolik madde içerikleri gallik asit ve kateşin standartlarıyla; sulu, kloroformlu vemetanollü ekstraktlarının DPPH radikal temizleme aktiviteleri Trolox® ve askorbik asitstandart antioksidanlarıyla; sulu ve metanollü ekstraktların demir (III)indirgeme/antioksidan kuvveti (FRAP) Trolox® standardı ile karşılaştırmalı olarakincelendi. Tüm ekstraktlar aynı zamanda antimikrobiyal aktivite açısından da incelendi.Bitkilerin sulu ekstraktlarından Clevenger aparatıyla elde edilen uçucu yağlar GC-MSile analiz edildi.Metanol ekstraktlarının toplam fenolik madde içeriği sulu ekstraktlardan daha yüksekbulundu. Metanol ve sulu ekstraktların antioksidan aktiviteleri kloroform ekstraktlarındandaha yüksek bulundu. Bazı sulu ekstraktların FRAP değerleri Trolox®'dan yüksekbulundu. Uçucu yağlarda ve sulu ekstraktlarda antimikrobiyal aktivite gözlenmezkenmetanollü ve kloroformlu ekstraktlarda belli mikroorganizmalara karşı önemli derecedeantimikrobiyal aktivite gözlendi. Özellikle kloroform ekstraktları standart antibakteriyalajanlar olan Ampicillin ve Cephazolin'den daha iyi antimikrobiyal aktivite göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Viburnum opulus, V.orientale, antioksidan, antimikrobiyal, fenolik,GC-MS.

Chemical processes, especially oxidation, cause formation of free radicals in organisms. Freeradicals are necessary for life, but highly reactive free radicals can form toxic compounds that candamage cells by reacting easily with biomolecules.Antioxidants prevent cell damages from free radicals by interacting with them. Antioxidantproperties of lots of different substances are discovered recently. While the body produces anumber of these substances against free radicals as a defense system, we take many othersespecially from plants. The aim of this study was to investigate the antioxidant activity ofmethanolic, chloroform and aqueous extracts of Viburnum opulus and V. orientale and to determinechemical composition. V. opulus plant was collected from Yozgat and V. orientale was collectedfrom Ardahan. DPPH radical scavenging antioxidant activities of the aqueous, chloroform andmethanolic extracts were evaluated by comparing with Trolox® and ascorbic acid.Total phenolic substance contents of aqueous and methanolic extracts of the plants were evaluatedby comparing with standard antioxidants, gallic acid and catechin. DPPH radical scavengingantioxidant activities of the extracts were evaluated by comparing with Trolox® and ascorbic acid.The Ferric III reducing/antioxidant power (FRAP) of aqueous and methanolic extracts wereevaluated by comparing with Trolox®. All of the extracts were also tested for antimicrobialproperties.The essential oils obtained by Clevenger apparatus from aqueous mixtures of plants wereanalysed with GC-MS.Total phenolic substance contents of methanolic extracts were found higher than that of aqueousextracts. The antioxidant activities of the methanolic and aqueous extracts were found higher thanchloroform extracts. FRAP values of some aqueous extracts were higher than Trolox®. While theantimicrobial activity was not observed in aqueous extracts and essential oils, methanolic andchloroform extracts showed good antimicrobial activity against the test microorganisms.Chloroform extracts showed better antimicrobial activity than Ampicillin and Cephazolin.Key words: Viburnum opulus, V. orientale, antioxidant, antimicrobial, phenolic, GC-MS.