Yonga levha üretiminde su bazlı tutkalların kullanımı

Abstract

YONGA LEVHA ÜRETİMİNDE SU BAZLI TUTKALLARIN KULLANIMI Emre Tekin ÖZ Bu çalışma sırasında, piyasadan temin edilen 4 farklı firmaya ait su bazlı tutkallarla levha üretilmesi araştırılmıştır. Üre formaldehit tutkalıyla üretilen levha bütün testlerde kontrol grubu olarak kullanılmıştır. Bütün levhaların üretiminde Doğu kayını ( Fagus orientalis lipsky ) yongaları kullanılmıştır ve yonga ağırlıkları aynı tutulmuştur. Tutkal miktarı, üre formaldehitle üretilen bir yonga levha için gereken kuru tutkal miktarı temel alınarak belirlenmiştir. Levhaların hepsi 160 kg/cm2 basınç ve 50 °C sıcaklıkta preslenmişlerdir. Sadece kontrol numunesi olan üre formaldehit tutkalıyla üretilen yonga levha 150 °C sıcaklıkta preslenmiştir. Bu araştırma kapsamında üretilen yonga levhalarla; birim hacim ağırlık, rutubet miktarı, yüzeye dik çekme, kalınlığına şişme, eğilme ve elastikiyet modülü tayinleri yapılmıştır. Su bazlı tutkallarla yapılan üretimde bir firmaya ait olan yonga levha pres sonrası dağıldığından testlere dahil edilmemiştir. Hazırlanan tüm yonga levhaların testleri, TSE standartlarına göre TSE İnşaat Laboratuarı Ahşap Bölümünde gerçekleştirilmiştir. A firmasının üre formaldehit tutkalı ve A, B,C ve D firmalarının su bazlı tutkalları ile üretilen yonga levhaların birim hacim ağırlık testi değerleri, A firmasının üre formaldehit tutkalı ile üretilen yonga levha için 952,81 kg/m3, A firmasının su bazlı tutkalı için 551,01 kg/m3, C firmasının su bazlı tutkalı için 377,00 kg/m3 dür. B ve D firmalarının yonga levhaları test edilmemiştir. Rutubet miktarı deneyinde yonga levhaların rutubetleri sırasıyla % 18,84, % 11,95, % 10,18, % 11,20'dir. Yüzeye dik çekme deneyinde A firmasının tutkalları ile üretilen yonga levhalarda, üre formaldehitli için 0,419 N/mm2,su bazlı tutkalı için 0,142 N/mm2 değerleri ölçülmüştür. Kalınlığına şişme oranları A firmasının üre formaldehitli tutkalı için % 2,803, su bazlı tutkalı için % 38,754, C firmasının su bazlı tutkalı için % 28,248 ölçülmüştür. Eğilme mukavemeti sonuçlan sırasıyla 6,94 N/mm2, 3,22 N/mm2, 0,1 N/mm2 ve 0,54 N/mm2' dir. Elastikiyet modülü sonuçları ise sırasıyla 1111 N/mm2, 250 N/mm2, 3,375 N/mm2 ve 18,79 N/mm2 dir.Testler sonucunda, bu şartlar altında üretilen yonga levhaların formaldehit bazlı tutkal kullanan yonga levhaların yerini almasının mümkün olmayacağı sonucuna varılmıştır. Bu konuda kesin sonuç alabilmek için araştırmanın ayrıntılı olarak derinleştirilmesi şarttır. Anahtar kelime: Yonga levha, su bazlı tutkal Danışman: Prof. Dr. Mehmet DOĞAN, Hacettepe Üniversitesi, Kimya Bölümü, Ağaçişleri Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanı ıı

STUDYING ON THE USAGE OF WATER BASED ADHESIVES IN PARTICLE BOARD PRODUCTION ABSTRACT In this study, the aim is to produce particleboards with 4 different water-based adhesives supplied from different firms. Particleboard produced with urea formaldehyde was used as control group in all tests. Beech ( Fagus orientalis lipsky ) chips were used in all particle boards and chip weights were kept constant. Adhesive amount was calculated by taking the amount of dry adhesive used in urea formaldehyde boards as a base. All of the particleboards were pressed with 160 kg/cm2 pressure and 50 °C. Only the control board produced with urea formaldehyde was pressed at 150 °C. At the particleboards produced in this study, unit volume weight, moisture content, internal bond of surface layers, swelling in width, modulus of elasticity in bending and of strength were analyzed. In the production with water-based adhesive of one firm, the particleboard was not included into the test because of dispersion. All the tests were done in Turkish Standards Institution (TSE) Construction Laboratory Wood Department with respect to TSE standards. The values of unit volume weight tests applied to particleboards with urea formaldehyde adhesive of firm A. and with water-based adhesives of firms A, B, C and D were as follows; 952,81 kg/m3 for board manufactured with urea formaldehyde adhesive of firm A, 551,01 kg/m3 for water-based adhesive of firm A and 377,00 kg/m3 for water-based adhesive of firm C. The particleboards made by the water-based adhesives of firms B and D were not tested. In the experiments of moisture content, the values were % 18,84, % 11,95, % 10,18, and % 11,20 in order. In the determination of internal bond of surface layers test, the boards produced with adhesives of firm A, the results were 0,419 N/mm2 for urea formaldehyde, 0,142 N/mm2 for water-based adhesive. Ratios of swelling in width of particleboards of firm A were calculated as % 2,803 for urea formaldehyde, % 38,754 for water-based adhesive and % 28,248 for board with water-based adhesive of firm C. Bending strengths were calculated as 6,94 N/mm2, 3,22 mN/mm2, 0,1 N/mm2 and 0,54 N/mm2 in order. Modulus of elasticity were 1111 N/mm2, 250 N/mm2, 3,375 N/mm2 and 18,79 N/mm2 in order. As a result, it is not possible to exchange the particleboards using urea formaldehyde adhesives to particleboards with water-based adhesive manufactured under these conditions. In order to have more certain results, a further detailed investigation is needed on this subject. Key words: Chip board, water-based adhesives Advisor: Prof.Dr. Mehmet DO?AN, Hacettepe University, Department of Chemistry, Chairman of Wood Products Industrial Engineering IV