Ayvalı (Olur, Erzurum) baraj yerindeki andezitlerin jeoteknik özelliklerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Çoruh Havzası'nda bulunan Ayvalı Barajı ve Hidroelektirik Santrali'nin (Olur, Erzurum) oturacağı kaya kütlelerinin jeolojik ve jeoteknik özellikleri araştırılmıştır. Bu kapsamda süreksizlik özellikleri arazi çalışmalarıyla belirlenmiş, sondaj karotlarından alınan örnekler üzerinde yapılan deneyler sonucunda kaya malzemesinin fiziksel ve mekanik özellikleri tespit edilmiş, tüm bu veriler ışığında baraj yeri kaya kütlesinin dayanımı, taşıma gücü, stabilitesi gibi jeoteknik özellikleri araştırılmış ve sonuç olarak sonlu farklar yöntemi kullanılarak baraj ekseni boyunca uygulanacak olan perde enjeksiyon derinliği hesaplanmıştır.Çalışma alanında Hamurkesen formasyonu ve Kuvaterner yaşlı alüvyonlar yüzeylenme vermektedir.Çalışma alanındaki jeoteknik birimleri tanımlamak, yanal ve düşey devamlılıklarını belirlemek amacıyla yüzey (hat etüdü) ve yeraltı çalışmaları (sondaj) gerçekleştirilmiş ve bu alanının 1/2500 ölçekli haritası hazırlanmıştır. Kaya ortamının geçirimliliğini belirlemek amacıyla basınçlı su deneyleri (Lugeon) uygulanmıştır.Jeoteknik birimdeki kaya malzemesinin fiziksel ve dayanım özelliklerini belirlemek için araziden alınan bloklar ve sondaj karotları üzerinde laboratuvar deneyleri yapılmıştır. Süreksizliklerin özelliklerini belirlemek amacıyla hat etüdü çalışmaları yapılmış, farklı süreksizlik takımları için süreksizlik ara uzaklığı, açıklığı, pürüzlülüğü, bozunma derecesi, devamlılığı gibi parametreler belirlenmiştir.Hat etüdü çalışmaları ve kayaçlar üzerinde yapılan laboratuvar deneyleri sonucunda elde edilen veriler kullanılarak, kaya kütlesinin dayanım özellikleri Hoek-Brown ampirik yaklaşımıyla belirlenmiştir.Baraj yerinde baraj yapılmadan önce kazı ortamının tanımlanması amacıyla, kayaçların kazılabilirliği jeomekanik parametrelerle belirlenmiştir.Sonuç olarak, Baraj aks ekseninde yapılacak olan enjeksiyonların derinlikleri belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Ayvalı Barajı, jeoteknik, Erzurum-Olur, enjeksiyon, hidroelektrik

In this study, geological and geotechnical properties of the rock masses outcropping at Ayvalı Hydroelectric complex in Çoruh basin were investigated. On this subject, properties of the discontinuities were identified by the field researches, in consequence of experiments on the samples collected from the boreholes, the physical and the mechanical properties of the intact rocks were determined. As a result of all these data, geotechnical properties such as rock mass strength, bearing capacity and stability of rock masses were investigated, herby injection depths to be applied all along the dam axis were calculated by finite elements seepage analysis software.The geological units in the studied area are the Liyas aged Hamurkesen Formation and Quternary alluvium.Surface studies were conducted for description of vertical and horizontal homogeneity of geotechnical units in the site, and 1/2500 scaled map was prepared. Lugeon tests were applied for determination of seepage.In the laboratory studies, physical and strength properties were determined on the samples collected from the boreholes and rock blocks.In the field, scan-line surveys on natural rock exposures were performed and the quantitative description of discontinuities was conducted.Rock mass strength was calculated with Hoek-Brown empirical approach using by data obtained from laboratory studies and scan-line surveys.In this study, to describe the area to be excavated, excavatability properties of the rock masses were determined using geomechanic parameters.In conclusion, the depths of injections at the dam site were determined.Key Words: Ayvalı Dam, geotechnic, Olur-Erzurum, injection, hydroelectric