Mimarlıkta sınıflama ve gruplama sınıflama sorunu: İstanbul beşlisi

Abstract

İstanbul Beşlisi (Türk Beşlisi) gruplaması ilk kez Uğur Tanyeli'nin A.D. Mimarlık dergisi 2000/12 sayısındaki makalesinde dile getirilmiştir. Bu yazı mimarlık ortamında pek çok tartışmaları da beraberinde getirmiştir. O dönem itibariyle bu gruplamaya itiraz eden, tartışan, savunan pek çok görüş dile getirilmiştir. İstanbul Beşlisi sınıflamasında adı geçen mimarların bir araya gelme kriterleri, geçmişte yapılan sınıflama ve gruplamaların irdelenmesi yoluyla tez kapsamında incelenecektir.Birinci bölümde mimarlık literatüründe yer alan mimari olguları sınıflama çeşitleri ele alınmıştır. Bu sınıflamaların altı başlık altında incelenmesi uygun görülmüştür. Bunlar; Maddenin Özü, Mimarinin Oluşumu, Mimarlık Tarihindeki Büyük Dönüşümlerin Nedenleri, Tarzları Birbirinden Ayıran Sınıflamalar, Tarihçiler ve Kuramcılar Sınıflaması, Mimarların Sınıflandığı Çalışmalar şeklindedir. Bu bölümde ayrıca, İstanbul Beşlisinin üyelerinin özgeçmişleri, tasarım felsefeleri, kendileri hakkında yapılan yorumlarla ilgili bilgiler verilmiştir. Ayrıca İstanbul Beşlisinin ortaya çıkış dönemini yansıtan 1980 sonrası Türkiye'deki mimarlık ortamı özetlenmektedir.İkinci bölüm olan Yapılan Çalışmalar bölümünde söz konusu mimarları değerlendirmek üzere mekansal analiz tabloları oluşturulmuş ve analiz tabloları yardımıyla İstanbul Beşlisi mimarlarının tasarımları değerlendirilmiştir.Üçüncü bölüm, Bulgular ve İrdelemeden oluşmaktadır. Bu bölümde tablolardaki veriler, bu verilerden ortaya çıkan grafikler ve İstanbul Beşlisi ile ilgili diğer değerlendirme tabloları ortaya konulmuştur.Sonuçlar ve Öneriler bölümü olan dördüncü bölümde ise elde edilen veriler değerlendirilerek sonuçlar ve yorumlara yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: İstanbul Beşlisi, Sınıflama, Gruplama, Mekansal Analiz

Grouping of the quintet of İstanbul (Turkish Quintet) firstly was uttered in Uğur Tanyeli?s article in A.D. Architecture Journal 2002/12. This article bring so many discussion in Architecture platform. So many thoughts which are disputed discussed and defened to this grouping from the begining of that period are uttered. In conideration of that term, grouping criteria of these architects who are mentioned classification of the Quintet of İstanbul will be analysed by considering of classification and grouping within the context of thesis.In the first part, classification variation of architectural phenomenons which are in architecture literature. Analysing of these classification is approved under six title. These are substance of matter, formatin of architecture, reasons of great transformations in the Architecture History, classifications which are distinguished styles, classification of historians and theorists, studies which are classificated architecs. In this part, also, autobiographies, design philosophies, the Quintet of İstanbul member?s constructions. Also, later 1980?s in Turkey architecture enviroment which reflect term of the İstanbul Quintet that is summarized.In the second part, in the working part, application part analysing table of spatial is formed for evaluting of these architects and with helping of these analysing table, designs of these architects are evaluated.In the third part, is formed with discovery and examination. In this part datas in table, graphics which is composed of these datas and the other evalution tables about the Quintet of İstanbul are produced.In the final section, it is showed results of study according to all of evaluations and surveys.Key Words: The Quintet of İstanbul, Classification, Grouping, Analysis of Spatial.