Erzurum ilinde ana toplu taşıma sistemi için alternatiflerin karşılaştırılmalı analizi

Abstract

Bu çalışmada, Erzurum şehrinde mevcut olan toplu taşıma sistemini kullanmak için toplu taşıma kullanıcılarının memnuniyetini etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. 2030 yılında Erzurum'da ana toplu taşıma sistemlerini seçmek için alternatiflerin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmada şehrin üç ilçesinde şehirde yaşayanlar ile yüz yüze anket çalışmaları ile veriler elde edilmiştir. %95'lik bir güven seviyesiyle 1000 örnek sayısı alınmıştır. Toplu taşıma sisteminde 16 faktörün önemi ifade edilmiştir, fakat anket katılımcıları kentte mevcut olan toplu taşıma sisteminden daha az memnun olduklarını belirtmişlerdir. Toplu taşıma hizmetlerinin geliştirilmesinde en büyük alanları incelemek için IPA yöntemi kullanılmıştır. LİSREL ve AMOS programlarını kullanarak YEM modeli kurulmuştur ve verilerinin analizi yapılmıştır. Modelde, hizmet, konfor ve personeli içeren faktörlerin geliştirilmesiyle toplu taşıma sistemlerinin yolcu sayısının artırılabileceği gösterilmiştir. Şehirde nüfus artıkça sürdürülebilir hareket imkânı sağlayan ve iklim değişikliklerini azaltan yeni toplu taşıma türü gerekmektedir. Önerilen Metrobüs ve HRS'nin karşılaştırılması, HRS uygulanmasının 2030'da daha çok tercih edildiğini ortaya koymuştur. %65,3 anket katılımcıları HRS'nin uygulanmasını tercih ederken, kalan %34,7'si Metrobüs sistemini seçmişlerdir. Yatırım maliyetleri konusunda, Metrobüs ve HRS sistemlerinin sırasıyla 127,797,611,52 € ve 162,843,126,65 € oldukları tahmin edilmiştir. Metrobüs proje sistemi uygulanmasının ilk beş yılı boyunca HRS sistemlerinden daha az maliyetli olacağı belirtilmiştir. Ancak HRS sistemi çevresel olarak sürdürülebilir bir ulaşım seçeneği olarak kabul edilmiştir. Hedeflenen yıllar için, HRS %91,77 oranında karbon azaltımı sağlayabileceğine ve Metrobüs için %33,33 oranında karbonu azaltacağı düşünülmüştür. Özel araba bağımlılık durumlarını azaltmak için özel otomobillerden yeni toplu taşıma sistemlerine geçiş yapanlar araştırılmıştır. HRS sistemi uygulandığı takdirde özel otomobillerden HRS sisteme geçiş yapanların %25,64 oranında olacakları tahmin edilmiştir. Metrobüs sistemi uygulandığı zaman da, özel otomobillerden Metrobüs sistemine geçiş yapanların %15,06 oranında olacakları öngörülmüştür.

In this study, we examined the determination of factors influencing the satisfaction of public transport users for the use of current public transport system in Erzurum city. A primary data was obtained through face-to-face questionnaire surveys conducted with city residents in three districts of Erzurum city. An estimated sample size of 1000 with a 95% significant confidence level was taken. Interviewees expressed the importance of 16 factors but indicated that they are less satisfied with the current public transport system operating in the city. IPA method was used to study greatest areas for public transport services improvement. Again, SEM Model was established for data analysis using Lisrel and AMOS programs. The model showed that by improving service, comfort and personal factors would enhance ridership and increase public transport use. For a population increase in the city, a new type of transport system is needed to provide sustainable mobility and reduce climate change. Comparison of proposed BRT and LRT systems revealed that LRT system is more preferred to be implemented in 2030. 65.3% of survey participants preferred the implementation of LRT system comparing to 34,7% of BRT system preferences. The investment costs for both BRT and LRT systems are estimated to be 127,797,611,52€ and 162,843,126,65€ respectively. BRT system appears to be less expensive to build and operate than LRT systems for the first five years of project implementation. LRT system is considered environmentally a sustainable transit option. For targeted years, LRT system can provide 91.77% of carbon reduction comparing to 33.33% of carbon emission reduction for BRT system. The model shift from private cars was also studied to predict the reduction of car dependency situations. 25.64% of private car users want to shift from private cars to LRT system if implemented in the city for the target year comparing to 15.06% of predicted model shift to BRT system.