Uluslararası standartlar çerçevesinde finansal araçların muhasebeleştirilmesi; UFRS 9 ve 2008 küresel krizi sonrası gelişmeler

Abstract

Uluslararası Standartlar Çerçevesinde Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesi; UFRS 9 ve 2008 Küresel Krizi Sonrası Gelişmeler başlıklı çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın dört ana bölümünün başlıkları sırasıyla; Dünyada ve Türkiye'de Uluslararası Finansal Raporlama Standartları, Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesine İlişkin Genel Bilgiler, UFRS 9 Çerçevesinde Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesi ve 2008 Küresel Krizi Sonrası Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesine İlişkin Gelişmeler'dir. 2008 Küresel Krizi sonrası finansal araçların muhasebeleştirilmesine ilişkin başlıca gelişmeler; `UFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü` standardının yürürlüğe girmesi, `UFRS 9 Finansal Araçlar` standardının `UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme` standardının yerini almak üzere 2018 yılının Ocak ayında kullanımı zorunlu olacak şekilde yürürlüğe girmesi, UFRS 9'un 2014 yılının Temmuz ayında yayımlanan son versiyonunda değer düşüklüğü konusunda köklü bir değişikliğe gidilerek `beklenen zarar modeli`nin benimsenmesi ve karma finansal varlık yönetim modelinin kabul görmesi, finansal araçların muhasebeleştirilmesine ilişkin standartların politik müdahaleye maruz kalmasıdır. Çalışmada, gerçeğe uygun değer ölçümünün eleştirilen pek çok özelliği ve sonuçlarına yer verilmiş, tüm bunlara rağmen söz konusu ölçümün esnetilmeden kullanımının daha doğru ve faydalı olacağı sonucuna varılmıştır. Sebebi ve ölçeği ne olursa olsun piyasalarda fiyatı (gerçeğe uygun değeri) düşen finansal varlıklara ilişkin olarak bu gerçeğe finansal tablolarda yer verilmemesi finansal tabloların gerçekten uzaklaşması sonucunu doğuracaktır. Gerçeğin mali tablolara yansımasını engelleyerek finansal istikrarın kalıcı şekilde sağlanmasının mümkün olmadığı da unutulmamalıdır.

Thesis entitled as `Accounting of Financial Instruments According to International Standards; IFRS 9 and Developments After 2008 Global Crisis` has four main chapters. These main chapters are; International Accounting Standards in the World and Turkey, General Information About Financial Instruments Accounting, Accounting of Financial Instruments According to IFRS 9 and Developments After 2008 Global Crisis Regarding Financial Instruments Accounting. The major post-crisis developments regarding accounting of financial instruments are as follows: `IFRS 13 Fair Value Measurement` standard has come into force; `IFRS 9 Financial Instruments` standard has come into force which will be mandatory at the beginning of 2018 and replace the `IAS 39 Financial Instruments: Recognition and Measurement` standard; the latest version of IFRS 9 has been published on July 2015, including adoption of `expected loss model` and mixed financial asset business model; standards relating to accounting of financial instruments has been exposed to political intervention. In this study, it is concluded that despite criticized features and results, implication of fair value accounting without relaxation is more useful and appropriate. Independent from reason and scale when market prices (fair value) of a financial asset decrease, financial statements should reflect this reality. Otherwise financial statements will fall short of reality. It should not be forgotten that, it is impossible to sustain financial stability in long term by impeding the reflection of the truth to financial statements.