Faizsiz bankacılık fon kullandırma yöntemlerinin Uluslararası Muhasebe Standartları kapsamında incelenmesi: Bir alan çalışması

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'deki İslami bankacılık alanında faaliyet göstermekte olan katılım bankalarına yönelik İslami ilkelerle uyumlu muhasebe standartları ve Türkiye'de uygulanabilirliği ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda öncelikle İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu Kurumu (AAOIFI) muhasebe standartları, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu'nun (IASB) ilgili muhasebe standartları ve bazı ülkelerin yerel İslami muhasebe standartlarından yola çıkarak İslami finansal ürünlerin muhasebe ve raporlama karşısındaki durumu karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Ardından İslami ilkelerle uyumlu muhasebe standartlarının Türkiye'de uygulanabilirliğine yönelik yapılan anketin sonuçlarına yer verilmiştir.İslami ilkelerle uyumlu muhasebe standartlarının Türkiye'de uygulanabilirliğini ortaya koymak amacıyla yürütülen anket çalışması kapsamında Türkiye'de faaliyet gösteren beş adet katılım bankasının muhasebe ve finansal raporlama birimlerinde çalışmakta olan kişilere ulaşılmıştır. Ankete katılan kişilerin yaklaşık olarak %58'inin AAOIFI muhasebe standartları ve dolayısıyla İslami muhasebe standartlarından haberdar olmadıkları tespit edilmiştir. İslami muhasebe standartlarının Türkiye'de uygulanmak istenmesi durumunda, katılımcılar tarafından faizsiz bankacılık ve finans kesiminde yeterli talebin oluşmaması en zorlaştırıcı etken, katılım bankalarının ve diğer faizsiz finans kuruluşlarının sayısının giderek artması ise en kolaylaştırıcı etken olarak görülmüştür. Uygulanması durumunda ise katılımcılar tarafından faiz hassasiyeti olan uluslararası yatırımcıların güveninde artış yaşanacak olması sağlanacak en önemli yarar olarak görülürken, kullanıcıların finansal bilgileri yorumlamalarında değişiklik yaşanacak olması ise en önemli problem olarak görülmüştür.

In this study, we tried to find out accounting standards consistent with Islamic rules and principles for participation banks in Turkey, and its applicability in Turkey. Firstly, we have comparatively examined accounting and reporting of Islamic financial instruments by taking account of the accounting standards issued by AAOIFI, IASB and some countries. Then, we have discussed the results of empirical study related to the applicability of accounting standards consistent with Islamic rules.The survey conducted to demonstrate the applicability of accounting standards consistent with Islamic Sharia'a in Turkey, it was got communication with attendants at departments of accounting and financial reporting of five participation banks in Turkey. About 58% of the respondents stated that they didn't know about the AAOIFI standards. Islamic accounting standards intended to be implemented in Turkey, the lack of enough demand for Islamic accounting standards in Islamic banking sector have been considered as the most challenging factor by the respondents. The increase in the number of participation banks and other Islamic financial institutions was the most facilitating factor by the participants. If implemented in Turkey, the Islamic Accounting Standards, it was stated that the most important benefit is that international investors with interest sensitivity will increase their confidence towards participation banks in Turkey. It is also perceived as a big problem that the users will have a change in the interpretation of financial information.