Çukurova bölgesinde bulunan kum sineği (Diptera: Psychodidae) populasyonlarının mevsimsel dinamiği ve genetik yapısı

Abstract

Bu çalışma kapsamında Çukurova Bölgesinde bulunan kum sineği faunası ortaya çıkarılmış ve ülkemiz için vektöriyel öneme sahip Phlebotomus papatasi Scopoli, 1786, Phlebotomus sergenti Parrot, 1917 ve Phlebotomus tobbi Adler&Theodor, 1930 türlerine ait populasyonların mevsimsel dinamikleri ile genetik yapıları belirlenmiştir.Çukurova Bölgesi'nin Adana, Ceyhan, Osmaniye ve Tarsus'u kapsayan bölümü taranarak belirlenen 52 köyden toplanan 6102 erkek, 2825 dişi olmak üzere toplam 8927 kum sineği örneğinin tür teşhisleri sonucunda, bölgede sekizi Phlebotomus, ikisi Sergentomyia cinslerine bağlı toplam 10 tür belirlenmiştir. Bunlar P. papatasi, P. sergenti, P. tobbi, P. alexandri, P. syriacus / neglectus, P. perfiliewi ? perfiliewi, P. perfiliewi ? galilaeus, P. brevis, S. theodori ve S. dentata'dır. Bölgede, P.tobbi'nin dominant tür olduğu tespit edilmiştir (6024 birey; % 67.48). P. perfiliewi - galilaeus türü ise populasyon yoğunluğu en yüksek ikinci türdür (1942 birey; % 21.75). Bununla birlikte P.papatasi'nin 391 bireyle havzada bulunan genel kum sineği payının % 4'ünü, P. sergenti'nin ise 125 bireyle % 1.4'ünü temsil ettiği belirlenmiştir.P. papatasi, P. sergenti ve P. tobbi'nin Çukurova Bölgesi populasyonlarının mevsimsel dinamiklerini belirlemek amacıyla yapılan aylık sayımlar sonucunda üç türün de Nisan ? Ekim ayları arasında aktif olduğu belirlenmiştir. Populasyonlar en yüksek yoğunluklarına Ağustos ayında ulaşmışlardır.Vektöriyel öneme sahip bu üç türün populasyonlarının genetik yapısı ITS2 ve sitokrom b gen bölgelerinin dizi analizleriyle belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre her üç türün populasyonlarında ITS2 gen bölgesi için genetik bir yapılanma gözlenmezken, P. papatasi ve P. sergenti'de sitokrom b gen bölgesi için bir yapı belirlenmiştir. Ancak yapılan ?nested clade? analizi sonucu P. papatasi için bu yapılanmayı desteklememektedir. P. sergenti'de ise Dutlupınar populasyonunda mesafeye bağlı izolasyon gözlenmiştir. P. tobbi bu gen bölgesi için havzada herhangi bir genetik yapılanma göstermemiştir. Bununla birlikte Tajima D ve Fu FS değerlerine göre tüm populasyonlar yayılım alanlarını genişletmektedir.

The object of this study is to identify the sand fly fauna of the Çukurova region and also to determine the seasonal dynamics and genetic structures of the populations of the three important vector species within the region;o Phlebotomus papatasi Phlebotomus sergenti and Phlebotomus tobbi populations.The provinces of Adana, Ceyhan, Osmaniye and Tarsus in the Çukurova region were assessed and 52 villages were chosen as sampling areas. A total of 10 species of sand flies was identified within the study area, eight species belonging to the Phlebotomus genus and the remaining two belonging to the Sergentomyia genus. These species are P. papatasi, P. sergenti, P. tobbi, P. alexandri, P. syriacus / neglectus, P. perfiliewi ? perfiliewi, P. perfiliewi ? galilaeus, P. brevis, S. theodori and S. dentata. P. tobbi was the dominant species in the study area (6024 speciemens; 67.48%) and P. perfiliewi - galilaeus was the second most abundant species (1942 specimens; 21.75%). In addition to these species, P. papatasi represented 4% (391 specimens) of the total sand fly population of the Çukurova basin while P. sergenti, with 125 specimens, represented only 1.4%.According to the monthly records obtained from the Çukurova Region, P. papatasi, P. sergenti and P. tobbi were active during the summer (between April and October) and in all three species populations reached maximum abundance levels in August.The genetic structures of these important vector species have been determined using partial sequences obtained from ITS2 and cytochrome b gene regions. According to the results no genetic structuring could be determined for the ITS gene region in any of the three species. But in P. papatasi and P. sergenti? we were able to determine a significant genetic structuring for the cytochrome b gene region. Although ?nested calade? analyses did not provide evidence of this structuring in P. papatasi populations, it was determined that haplotypes from the Dutlupınar population of P. sergenti showed significant isolation by distance. There was also no genetic structuring in P. tobbi for the cytochrome b region. Results of neutrality tests (Tajima?s D and Fu?s FS value) showed that populations belonging to all three species were extending their range of dispersion.