Gökova-Azmak (Muğla) karst kaynaklarında akım ve tuzlu su karışımı dinamiğinin kavramsal modellenmesi

Abstract

Muğla ili, Gökova-Akyaka sınırları içerisinde bulunan çalışma alanında, elektriksel iletkenlik değerleri 1000 ile 15000 µS/cm arasında değişen 150 kaynak boşalımı birleşerek, Azmak deresini oluşturmaktadır. Çalışmada, kaynaklara ait hidrolojik, hidrokimyasal, izotopik ve hidrodinamik davranışların birlikte değerlendirilmesi ile kıyı karst sistemine ait kavramsal model oluşturulmuştur.Kaynakların boşalım zonu boyunca tuzluluk miktarlarının denizden olan mesafe ile ilişkili olmaması ve yan yana boşalan kaynakların farklı tuzluluk değerine sahip olması, deniz suyu karışımının farklı mekanizmalarla gerçekleştiğini göstermiştir. Bu farklılıkların jeolojik yapı ve karstlaşma evrimi ile bağlantılı olduğu anlaşılmıştır. Kaynakların yerinde ölçülen fizikokimyasal özelliklerinin konumsal ve zamansal değişimleri, hidrokimya, izotop ve hidrolojileri birlikte değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda Gökova kıyı karst kaynaklarının bir kısmının venturi etkisi ile, bir kısmının yoğunluk farkı etkisi ile, diğer bir kısmının da sürüklenme etkisi ile deniz suyu ile karıştıkları ortaya konmuştur.Akım ve tuzlanma dinamikleri bölgesel hidrojeolojik yapıyla birlikte değerlendirilerek Azmak kaynaklarına ait hidrojeolojik kavramsal model oluşturulmuştur. Azmak kaynakları sisteminin Muğla Havzası Karst Akiferi, Ula Havzası Karst Akiferi, Köprüçay Karst Akiferi ve Gökova Kıyı Alüvyon Akiferi ile etkileşim içinde olduğu belirlenmiştir. Gökova grabenini oluşturan ana fay ve bu fayı kesen ikincil fayların bölgesel hidrojeolojik yapıyı şekillendirdikleri anlaşılmıştır.

The Azmak stream located in Gokova-Akyaka, Mugla collects the outflows of about 150 individual springs having an electrical conductivity that ranges between 1000 uS/cm and 15 000 uS/cm. This study presents the conceptual hydrogeological model developed based on the hydrologic, hydrochemical, isotopic and hydrodynamic data.The study has shown that there was no correlation between the amount of the salinity within the coastal springs in the area and their distance to the sea. The amount of the salinity has varied considerably among closely located springs, which indicated a different mechanism in play impacting the seawater mixture process. These differences have been attributed to the variation within the geological structures and the karst development. The changes in the physicochemical characteristics of the karstic springs as a function of location and time in relation with their hydro-chemical, isotopic and hydrological properties have been studied. The data gathered in the study has revealed that the coastal springs in Gokova mixed with the sea water as a result of various factors including venturi effect, difference of density effect and drifting effect.Based on the dynamics of the salinity and the flow within the springs and the hydro-geological structures, a model has been developed for the Azmak coastal springs. The model has shown that the Azmak spring system interacts with the Mugla Basin Karst Aquifer, Ula Basin Karst Aquifer, Koprucay Aquifer and Gokova Coastal Alluvium Aquifer systems. It has been shown that the main fault that form Gokova graben and the other faults crossing the main fault shape the local hydro-geological structure.