Engiz Çayı (Ondokuzmayıs-Samsun) akiferinin hidrojeolojik ve hidrokimyasal özellikleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Samsun İli Ondokuzmayıs İlçesi'nde bulunan Engiz Çayı akiferinin hidrojeolojik, hidrokimyasal açıdan incelenmesi ve su kalitesinin izlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanı içerisinde alınan 15 farklı noktadan alınan yeraltı suyu örneğinin fiziksel ve kimyasal ve kirlilik analizleri yapılmıştır. Engiz Çayı akiferinde yeraltı suların sıcaklıkları 22,1-26,7 ºC; elektriksel iletkenlik (EC) 274-8400 µS/cm; pH 7-8; sertlik 15,11-151,21; toplam çözünmüş madde miktarı (TDS) 287,64-5712 mg/l arasında olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarından yararlanılarak suların sınıflandırılması ve su kalitesi belirlenmiştir. Bu analizlerin sonucunda Kıta İçi Su Kaynakları Kalite Kontrol Yönetmeliği (2004)'e ve TS 266 İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliği (2005)'e göre karşılaştırılmıştır. Ayrıca sulama suyu yönünden ABD Tuzluluk Laboratuvarı diyagramları, yeraltı sularının hidrojeokimyasal fasiyes ve kökensel yorumları ise Piper ve Schoeller diyagramlarına göre yapılmıştır. Kıta İçi Su Kaynakları Kalite Kontrol Yönetmeliği (2004)'ne göre Engiz Çayı yeraltı suları NO3‾, NH4+, Pb, Zn, Cr ve Cd değerleri açısından I. Sınıf, Mn, Fe, Ni ve As değerleri açısından I ve II. Sınıf, Cu ve Al değerleri açısından I, II ve III. Sınıf sular sınıfında yer almaktadır. Mn, Fe, Ni, Al ve As değerlerinin çevre şartlarından olumsuz etkilenerek sınır değerini aştığı tespit edilmiştir. Çalışmada yeraltısularının sulama suyu olarak kullanıma uygun olduğu tespit edilmiştir.

In this thesis, it was aimed to investigate the hydrogeological and hydrochemical aspects of the Engiz Stream Aquifer in the Ondokuzmayıs District of Samsun Province and to monitor water quality. Physical, chemical and pollution analyzes of groundwater samples taken from 15 different points in the study area were carried out. The groundwater temperatures of the Engiz Stream aquifer are 22,1-26,7 ºC; electrical conductivity (EC) 274-8400 μS / cm; PH 7-8; Hardness 15,11-151,21; The total dissolved solids (TDS) was found to be between 287,64 and 5712 mg / l. Classification of water and water quality were determined by using analysis results. As a result of these analyzes, it was compared according to the Regulation on the Quality Control of Inland Water Resources (2004) and TS 266 Regulation on the Waters for Human Consumption (2005). In addition, US Salinity Laboratories diagrams in terms of irrigation water, hydrogeochemical facies of groundwater and their genetic interpretations are made according to Piper and Schoeller diagrams. According to the Regulation on the Quality Control of Inland Water Resources (2004), groundwater samples of Engiz Stream were classified as in terms of NO3‾, NH4+, Pb, Zn, Cr and Cd values Class I, in terms of Mn, Fe, Ni and As values Class I and II, in terms of Cu and Al values Class I, II and III. The class is located in the water class. Mn, Fe, Ni, Al and As values were found to be affected by environmental conditions and exceeding the limit value. It has been determined that groundwater is suitable for irrigation water.