Web-tabanlı derslere yönelik tasarım sürecinin incelenmesi: Biçimlendirici araştırma örneği

Abstract

Bu çalışmada yerleşik derslerin web ortamına aktarılma süreci incelenip, bu süreçte yaşanılan özgün tasarım deneyimleri paylaşılarak, dersleri internet ortamına taşımayı düşünen kişilere yol gösterecek bir tasarım modeli önerilmiştir.Araştırma grubunu Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümünde lisansüstü seviyede verilen ?BTÖ-620 Uzaktan Eğitimde Ders Tasarımı? dersini alan 13 yüksek lisans ve doktora öğrencisi oluşturmuştur. Nitel araştırma yöntemlerinden biçimlendirici araştırma tekniğinin kullanıldığı çalışmada tasarım modeli unsurlarını ortaya çıkarmak ve doğrulamak adına halihazırda verilen iki dersin iki proje takımı tarafından web-tabanlı hale getirilme süreci derinlemesine incelenmiştir. Veri toplama sürecinde tasarımcılar tarafından tutulan seyir defterleri yanında bireysel ve odak grup görüşme tekniklerinden yararlanılmıştır. Demografik bilgilerinin belirlenmesi amacıyla tasarım sürecinin başında katılımcılara bir veri anketi uygulanmıştır. Katılımcıların tasarım sürecinden önce ders kapsamında hazırladıkları kişisel web sayfaları da veri kaynakları arasındadır. Seyir defterleri ve odak grup görüşmeleri verilerinden elde edilen toplam 104 sayfalık transkript iki araştırmacı tarafından eş zamanlı olarak içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Bireysel görüşme verilerinden elde edilen 77 sayfalık transkript diğer verilerin ve süreç sonunda ortaya konulan model unsurlarının doğrulanması amacıyla kullanılmıştır. Demografik veri anketinden elde edilen veriler frekans ve yüzde değerler hesaplanarak analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda örnek tasarım olaylarından elde edilen bulgular ışığında web-tabanlı derslerin üretimi için Grup oluşturma, Ön-araştırma, Analiz, Öğretimsel ve Teknik Tasarım, Birleştirme, Testler ve İyileştirme olmak üzere 7 temel aşamadan oluşan Deneyim Temelli E-ders Tasarım Modeli önerilmiştir. Web-tabanlı derslerin öğretim tasarımı süreci klasik öğretim tasarımı sürecinden farklı şekilde ilerleyen çok yönlü ve karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle ister halihazırdaki dersleri dönüştürmek amacıyla olsun ister sınıf içi uygulamaları desteklemek amacıyla olsun, web-tabanlı ders tasarımı çabalarının pratiğe dayalı bir model çerçevesinde sürdürülmesinin hem tasarım sürecinin daha verimli gerçekleşmesini hem de süreç sonunda elde edilen web-tabanlı öğrenme uygulamasının daha nitelikli olmasını sağlayacağı düşünülmektedir.

In this study, through analyzing the process of converting the existing courses to online format and sharing the experiences of unique design, a design model is suggested, which aims to help individuals willing to convert courses to online format.The participants were 13 graduate students (M.A., and Ph.D.) who enrolled in the postgraduate course ?CEIT-620 Course Design in Distance Education? offered by the department of Computer Education and Instructional Technology (CEIT) at Hacettepe University. Using the formative research, one of the qualitative research methods, the study investigated the process in which two research teams converted two existing courses to online format to reveal and verify the elements of the design model. In addition to the log cases kept by the designers, individual and focus group interviews were held during the data collection. In order to collect demographic information, the participants were given a data survey at the very beginning of the design process. The designers? personal webpages that they created before the study commenced were used in the data analysis. The log cases and the focus group interviews yielded 104 pages of transcripts, which were subjected to content analysis and coded by two researchers concurrently. 77 pages of transcript collected during the individual interviews were used to verify the other data and the elements of the model that emerged at the end of the study. The data collected through the demographic data survey were analyzed calculating frequencies and percentages.In light of the findings set out in this study, in order to create web-based courses, a design model based on experiences is suggested, which includes 7 basic stages: Forming groups, Preliminary Research, Analysis, Instructional and Technical Design, Combining, Tests and Improvement. The instructional design of web-based courses is a multidimensional and complex process that is different from the one in traditional instructional design. As such, whether aiming to convert the existing courses or to support in-class activities, it is believed that using an experience-based model in designing web-based courses will not only make the design process more efficient but also lead to a web-based learning application of higher quality.