Bingöl ili doğal vejetasyonundaki bitkiler ile kurakçıl bahçe oluşturulması üzerine bir araştırma

Abstract

Çevrenin sürdürülebilirliğine yönelik ülkemizin de içinde olduğu birçok uluslararası toplantılar ve antlaşmalar yapılmış olmasına rağmen doğal ve kültürel çevrenin bozulma süreci devam etmektedir. Ülkemiz mevcut durumu itibari ile su zengini bir ülke olmaktan çıkmış aksine gelecek yıllarda su sıkıntısı yaşayacak ülkeler arasında gösterilmektedir. Hızlı bir fiziki değişim süreci yaşanan kentlerimizde yabancı menşeli egzotik bitki türleri yoğun olarak kullanılmaktadır. Egzotik bitkilerin kullanımı çoğu kez ekonomik ve ekolojik bazı sorunları beraberinde getirmektedir. Ülkemiz doğal bitki örtüsünde peyzaj planlama ve tasarım çalışmalarında kullanabileceğimiz çok sayıda eşsiz bitki türüne sahip olmasına rağmen, bitkisel tasarımda kullanımı oldukça azdır. Sürdürülebilir tasarım kapsamında su kaynaklarının etkin kullanımı açısından kurakçıl peyzaj kavramı önem kazanmaya başlamıştır. Bu durum kaynakların etkin kullanımı açısından doğal bitki örtüsündeki kurağa ve ekstrem şartlara dayanıklı bitkilerin kullanılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu araştırmada, Bingöl Üniversitesi Yerleşkesi içerisinde, doğal bitki kullanarak kurakçıl peyzaj bahçesi tasarım ve uygulamasının yapılması hedeflenmiştir. Öncelikle Bingöl ili doğal vejetasyonunda yer alan ve peyzaj değerine sahip otsu ve odunsu bitki türleri tespit edilmiştir. Çalışma 2015-2019 yılları arasında 5 yıllık bir arazi çalışması sonucunda doğal ortamlarından söküm, çelik ve tohumla toplanarak bahçeye getirilmiştir. Yerleşke içinde en uygun olan alan seçilmiş ve kurakçıl peyzaj tasarım projesi oluşturulmuştur. Bu proje 2560m2 alanda aplikasyonu yapılmış, toplanan ve dışarıdan getirilen bitkiler plantasyon projesine göre ekim ve dikim işlemleri gerçekleştirilerek uygulanmıştır. Ülkemizde ilk olarak, bahçeyi oluşturan bitkiler yörenin doğal bitkilerinden oluşturulmuştur. Plantasyon çalışmasında; 60 otsu, 38 odunsu ve 24 geofit bitki taksonu olmak üzere 122 bitki türünde başarı sağlanmıştır. Kurakçıl Bitkilerde vejetasyon döneminde değişik fenolojik gözlem ve ölçümlerde bulunulmuş (çiçeklenme zamanı, çiçeklenme süresi, bitki boyu, bitki çapı, adaptasyonu) bitkiler değişik peyzaj değerlerine göre sınıflandırılmıştır (form, yaprak, çiçek ve meyve etkisi). Çalışma sonucunda bahçenin sürdürülebilirliğine yönelik öneriler getirilmiştir.

Although many international meetings and treaties have been held for the sustainability of the environment, including our country, the process of degradation of the natural and cultural environment continues. Our country is no longer a water rich country due to its current situation, but on the contrary, it is considered among the countries that will experience water shortage in the coming years. In our cities where a rapid physical change process is experienced, exotic plant species originating from foreign countries are used extensively. The use of exotic plants often brings economic and ecological problems. Although our country has many unique plant species which can be used in landscape planning and design studies in natural vegetation, its use in plant design is quite low. In the context of sustainable design, the concept of arid landscapes has become important for the efficient use of water resources. This situation necessitates the use of plants resistant to drought and extreme conditions in natural vegetation in terms of efficient use of resources. In this research, it is aimed to design and implement a wrought landscape garden using natural plants in Bingöl University Campus. Firstly, the herbaceous and woody plant species which are in the natural vegetation of Bingöl province and have landscape value were determined. The study has been brought to the garden by harvesting from its natural environment with steel and seeds as a result of a 5-year field study between 2015-2019. The most suitable area in the campus was selected and an arid landscape design project was created. This project has been applied in 2560m2 area, the collected and imported plants have been applied by planting and planting according to the plantation project. For the first time in our country, the plants that make up the garden are formed from the natural plants of the region. In plantation study; Achieved success in 122 plant species: 60 herbaceous, 38 woody and 24 geofit plant taxa. In the drought plants, various phenological observations and measurements (florescence, blooming time, plant height, plant diameter, adaptation) were classified according to different landscape values (form, leaf, flower and fruit effect). As a result of the study, suggestions were made for the sustainability of the garden