Oksitlenmiş kompleks bakır-kurşun-çinko cevherlerinin flotasyonu

Abstract

Sülfürlü cevher yataklarında genellikle homojen bir cevherleşme görülmemektedir. Aynı cevher yatağında farklı mineralojiye, serbestleşme derecesine ve oksidasyon derecesine sahip cevherleşmeler gözlenebilmektedir. Kompleks sülfürlü cevherlerin seçimli flotasyonu mineralojik özelliklerine, minerallerin serbestleşme durumlarına ve cevherlerin flotasyon kimyasındaki farklılıklarına bağlı olarak oldukça problemli olabilmektedir. Kompleks mineraloji ile ilişkili olan flotasyon kimyası, dünyada birçok büyük cevher yatağının ekonomik olarak işletilmesini zorlaştırmaktadır.Yenipazar Au-Ag-Cu-Pb-Zn kompleks sülfür cevheri, volkanojenik masif sülfürlü (VMS) yapıdadır ve üç farklı zondan (oksitli, bakırca zengin ve sülfürlü) oluşmaktadır. Bu tez çalışmasında Yenipazar Au-Ag-Cu-Pb-Zn kompleks sülfür cevherinin bakırca zengin zonu test edilmiştir. Bakırca zengin bu zonda ikincil bakır mineralleri bulunması ve buna bağlı olarak yüzey oksidasyon derecesinin yüksek olması nedeniyle flotasyonda düşük seçimlilik ve verim problemleri yaşanmaktadır. Ayrıca cevher yüksek oranda kil ve mika mineralleri içermektedir. Bu cevherin flotasyon performansını arttırmak için farklı tür toplayıcı ve bastırıcılarla testler gerçekleştirilmiştir. Kil atımlı ve kil atımsız koşullarda kimyasalların flotasyona etkisi araştırılmıştır.Kilin flotasyona olumsuz etkisini gidermek için bütün testlerde dağıtıcı olarak Na-silikat kullanılmış ve farklı türde bastırıcılar denenmiştir. Test edilen P82, OS-3 ve Sodyummetabisülfit (MBS) bastırıcıları arasından en iyi sonucu MBS'nin verdiği görülmüştür. Deneylerde Aero 7279, NaAF, Aero 8761, Aero 7279+NaAF, Aero 7279+SIPX, NaAF+ Aero 8761 ve NaAF+Aero 5100'den oluşan farklı toplayıcı ve toplayıcı karışımları test edilmiştir. Test edilen toplayıcılar arasında en iyi sonuçlar NaAF ve NaAF+8761 toplayıcı karışımında elde edilmiştir. Bakır kaba flotasyon verimi % 67.39, üç kademe temizleme flotasyonu sonrasında tenör ise % 31.38 Cu değerine yükseltilmiştir. Kurşun kaba flotasyon verimi % 34.72 üç kademe temizleme flotasyonu sonunda tenör ise % 51.32 Pb değerine yükseltilmiştir. Çinko kaba flotasyon verimi %51.88 ve iki kademe temizleme flotasyonu sonrası tenör % 55.45 Zn değerine yükseltilmiştir.

In sulphide ore deposits, mineralization is generally not homogeneous. Ore types with different mineralization, liberation and surface oxidation in the same ore body are likely to be seen. Selective flotation of complex sulphide ore is quite problematic due to mineralogical characteristics, liberation problems and differences in the flotation chemistry of the ore. Flotation chemistry, which is related to complex mineralogy, makes it difficult for many major ore deposits in the world to operate economically.Yenipazar Au-Ag-Cu-Pb-Zn complex sulphide ore is a volcanogenic massive sulphide (VMS) and composed of three different zones (oxide, copper-rich and sulphide). In this study, the copper-rich sulphide ore zone of Yenipazar Au-Ag-Cu-Pb-Zn complex sulphide ore was tested. Low selectivity and recovery problems occur in the flotation of this copper-rich ore since it includes secondary copper minerals causing high degrees of surface oxidation. Also, this ore contains high amount of clay and mica minerals. In order to increase the flotation performance of this ore, the effects of different types of collectors and depressants and also, effect of clay removal on the flotation with different depressants and collectors were investigated.To prevent from the adverse effects of clay on flotation, Na-silicate was used as dispersant and different types of depressants were tested. Among these depressants, which were P82, OS-3 and MBS, the best results were obtained with sodium metabisulphite (MBS). On the other hand, different collectors and their mixtures such as Aero 7279, NaAF, Aero 8761, Aero 7279 + NaAF, Aero 7279 + SIPX, NaAF + Aero 8761, NaAF + Aero 5100 were also tested. Best results were obtained with the mixture of NaAF+8761 and NaAF collectors.Copper recovery at the rougher stage was 67.39 %. After three stages of cleaning, grade of the concentrate was increased to 31.38 % Cu. Similarly, lead recovery at the rougher stage was 34.72 %. After three stages of cleaning, grade of the concentrate was increased to 51.32 % Pb and finally zinc recovery at the rougher stage was 51.88 %. After two stages of cleaning, grade of the concentrate was increased to 55.45 % Zn.