Jinekolojik örneklerde makrofaj-demir ilişkisinin sitolojik ve sitokimyasal olarak incelenmesi

Abstract

Makrofajlar patojenlerin fagositozu, antijen sunumu, apoptoik hücrelerin sindirilmesi ve doku yenilenmesi gibi bir çok önemli görevlerinin yanı sıra vücuttaki demirin depolanması ve bu depolanan demirin gerektiği zaman dokulara gönderilmesinde de rol oynarlar. Çalışmamızın amacı; şimdiye kadar hiç çalışılmamış olan servikovajinal yaymalarda makrofaj-demir ilişkisinin sitolojik ve sitokimyasal yöntemler kullanılarak incelenmesi ve yaymalarda saptanan enfeksiyonlarla makrofaj sitoplazmasında depolanan demirin ilgisinin belirlenmesidir.Bu çalışma için 200 hastaya ait servikovajinal yaymalar önce Papanicolaou boyama metoduna göre boyanmış ve bu yaymalarda makrofajların bulunup bulunmadığı ışık mikroskobik olarak saptanmıştır. Makrofajların varlığı saptanan 95 yayma çalışma kapsamına alınmış ve bu yaymalar, makrofajlarda depolanan demiri göstermek amacıyla Prussian Blue boyama metodu ile boyanmıştır. Prussian Blue ile boyanan 95 yaymanın 12 'sinde sitoplazmaları diffüz mavi renk boyanma gösteren demir yüklü makrofajlara rastlanmıştır. Bu 12 yayma çalışma grubu olarak, makrofaj sitoplazmalarında boyanma gözlenmeyen 83 yayma ise kontrol grubu olarak kabul edilmiştir. Çalışma grubunda bulunan 12 yaymadaki makrofajlarda gözlenen diffüz boyanmanın yanı sıra, koyu mavi renkte ve çeşitli büyüklüklerde granüllerin de bulunduğu belirlenmiştir. Her yaymada diffüz boyanan ve diffüz boyanma ile birlikte granüler boyanma gözlenen makrofajlar sayılıp ortalaması alınarak, bu oranın toplam 12 yayma için 10:1 olduğu görülmüştür. Makrofajlar ile diğer hücreler arasındaki ilişkiler incelendiğinde ise; makrofajların eritrositlerle yakın ilişkide olduğu, bir kısmında eritrosit zarı ile makrofaj zarının kaynaştığı bir kısmında ise bu iki zar arasında çok az bir mesafe olduğu saptanmıştır. Bu yakın ilişkinin yanı sıra makrofajlardan eritrositlere doğru uzanan uzunlu kısalı pseudopod'ların bulunduğu, bazı ince pseudopodların ise eritrositler arasında kalan dar aralıklara kadar uzandığı görülmüştür. Ayrıca makrofajların sitoplazmalarında fagosite edilmiş apoptotik cisimciklerin, polimorfonükleer lökositlerin ve bazı hücresel artıkların bulunduğu, bazı makrofajların PMNL'lere doğru pseudopod uzattığı saptanmıştır.Çalışma kapsamına alınan 95 yaymanın 4'ünde Candida, 4'ünde ise Bakteriyel vajinozis enfeksiyonlarına rastlanmıştır. Ancak bu enfeksiyonların görüldüğü yaymalardaki makrofajların sitoplazmalarında Prussian Blue metodu ile boyanmaya rastlanmamıştır.İstatistiksel analizler için Ki kare testi kullanılmıştır. Bu metoda göre makrofajların sitoplazmasında gözlenen boyanma pozitifliği ile aynı yaymada eritrositlerin bulunması arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca boyanma pozitifliği ile fertil ve menopoz dönem karşılaştırıldığında, fertilite ile boyanma pozitifliği arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır.

Macrophages play important roles in phagocytosis of pathogens, antigen processing, clearence of apoptotic cells and tissue renewal, on the other hand they take part in storage of body iron and delivering it to tissues. The purpose of our study is examining the association between macrophage and iron in cervico-vaginal smears by using cytological and cytochemical method and determining the relation between infection in smears and macrophage iron storage.Firstly cervico-vaginal smears of 200 patiens stained with Papanicolaou methods and the presence of macrophages was detected in 95 smears. These 95 smears containing macrophage stained with Prussian Blue method in an attempt to observe macrophage iron storage. Iron laden macrophages which diffuse blue staining was observed in their cytoplasm were seen in 12 of 95 smears. These 12 smears were choosen as study group and other 83 smears were choosen as control group. Granules being various size and staining dark blue color were seen in cytoplasm of iron laden macrophages besides diffuse cytoplasmic staining. Iron laden macrophages were counted in all of the 12 smears. The ratio of diffuse staining to diffuse/granular staining was detected 10:1. When the relationship between macrophages and other cells was examined, macrophages was found to be in close contact with erythrocytes. It was determined that cell membranes of erythrocytes was fused with cell membrane of some macrophages. Moreover macrophages extending pseudopods which are various size to erythrocytes and PMNLs were observed. Also PMNLs, apoptotic bodies and cellular debris in macrophage cytoplasm were attracted our attention. Amount 95 smears containing macrophages, 4 Candida and 4 Bacterial vaginosis infections were detected. However, there were no staining with Prussian Blue method in the cytoplasm of macrophages that were seen in these smears.Chi square test was used for statistical analysis. According to these analysis, statistically significant association was found between possitive iron staining of macrophage cytoplasm and the presence of erythrocytes in smears. (p<0,05) In addition statistically significant relation was detected between possitive iron staining of macrophage cytoplasm and fertility, too. (p<0,05)