Coğrafi bilgi sistemleri ile güneş enerji santrali kurulabilecek alanların belirlenmesi: Adıyaman Besni örneği

Abstract

Kalkınmanın ve gelişmişliğin bir göstergesi olan enerjiye duyulan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde nüfus artışı, sanayileşme ve teknolojik gelişmeler bu talebi daha da artırmaktadır. Ancak, Fosil yakıt kullanımı bazı problemleri de derinleştirebilir. Bunlardan bazıları; enerji kaynaklarının çevre sorunlarına yol açması, rezervlerinin yakın gelecekte tükenecek olması, kaynak ülkelere bağımlılığın siyasi ve ekonomik sorunlara neden olmasıdır. Gerek fosil yakıt kaynaklarının tükeniyor olması gerekse de diğer sebeplerden dolayı yenilebilir enerji kaynaklarına olan talep artmaktadır. Güneş ve rüzgâr en çok bilinen ve kullanılan yenilebilir enerji kaynaklarıdır. Dünyada bu kaynaklara olan ilgi ülkemizde de yenilebilir enerji kullanımını bir sektör haline dönüştürmektedir. Bilindiği üzere, güneş enerji potansiyeli açısından çok zengin olan ülkemiz, güneşi; enerji üretme aracı olarak artık kullanabilmektedir. Bu faaliyet ülkemizde genellikle marjinal araziler üzerinde gerçekleştirilmektedir. Arazi, insan faaliyetlerinin tek mekânı ve miktarı artırılamayan kıt bir kaynaktır. Bu durum ülkemiz için de şüphesiz geçerlidir. Eş bir söyleyişle Güneş Enerji Santrali (GES) kurulacak alanların iyi belirlenmesi son derece önemlidir. Bu sayede ülkenin çevresel, sosyal ve ekonomik sorunları da minimize edilebilir. GES kurulacak uygun alanların belirlenmesi için arazilerin belli özelliklere sahip olması gerekmektedir. Hem arazi ve hem de arazi özellikleri, Adıyaman Besni ilçesinde ki bu çalışmayla ele alınmıştır. Çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Çok Ölçütlü Karar Analizi (ÇÖKA) yöntemlerinden olan Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHP) İle yürütülmüştür. GES tesis edilebilecek muhtemel alanlar, GES tesisi için yürütülmesi gereken işlem adımları ve gereken belgeler bu özel durum çalışması ile ortaya konulmuştur. Benzer nitelikteki çalışmaların ülke genelinde ve daha geniş kapsamlı olarak ele alınması, yenilebilir enerji potansiyelinin ortaya çıkarılması adına çalışmalar yürütülmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Güneş enerji potansiyeli, GES, CBS, ÇÖKA, AHP.

Each passing day, need for energy has increased that sign of improvement and development. In developing countries, demands for energy has increasing with population growth industrialızation and technological advancement. However; using of fossil fuel can deepen some problems. Some of them: energy resources can cause environment problems, reserves will deplete in near future, dependency of source countries can cause political and economic problems. Both running out of fossil fuel and because of other reasons have increasing interest in renewable energy. Sun and wind are most known and used renewable source. Interest in these sources in earth has transformed to a sector using of renewable energy in our country. As known, our rich country that in terms of solar energy potential, sun that can use as a tool to production of energy, no longer. This activity usually performed on marginal lands in our country. Land is only place of people activities and scarce sources haven't increased amount. Undoubtly, this situation has valided in our country. In other words, determination of areas that installed to solar energy plant is very important. In this way, ıt will be mimimized to our countries environment, social and economic problems. For determine suitable areas will installed to solar energy plant, lands must have some properties. Both land and land of properties have dealt with this study in Adıyaman –Besni. This study was contucted with Geographic Information Systems and Analytic Hierarchy Method that are methods of Multi-Criteria Decision Analysis. It has presented with special situation study that potential areas of buılt Solar power plant, process steps for Solar power plant Instution and required documents. It is recommended that similar quality studies should be dealth with comprehensively and find out renewable energy potential should be conducted in general of country.Key Words: Potential of solar energy, Solar power plant , GIS, MCDM, AHM.