Farklı yükselti kademelerindeki bazı odunsu taksonların odun anatomilerinin ekolojik yönden incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'de Erzincan ili, Kemaliye ilçesinde yer alan Farklı yükselti kademelerine ait bazı odunsu taksonların odun anatomilerinin ekolojik yönden farklılıklarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmamıza konu taksonlara ait odun örnekleri 830m-1765m arasındaki yüksekliklerinden alınmıştır. Alınan odun örneklerinden anatomik kesitler alınmış, gerekli preparasyon işlemleri yapılmış ve mikrofotoğraflar çekilmiştir. Çekilen fotoğraflar üzerinde yapılan traheler (teğetsel ve radyal çap, trahe hücre uzunluğu ve 1 mm2'de trahe sayısı), lifler (lif uzunluğu, lif genişliği, lümen genişliği, lif çeper kalınlığı) ve özışınlarına (1mm'de özışını sayısı, özışını yükseklik ve genişliği) ait ölçüm ve sayımlar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen değerlerden taksonlara ilişkin `Mezomorfi` ve `Vulnerabilite` oranları hesaplanmıştır. Farklı yükselti kademelerinden alınan taksonlara ait anatomik özelliklerle ilgili istatistiki sonuçlara bakıldığında ölçümü yapılan anatomik karakterlerin %90' nında P<0,05 önem düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Vulnerabilite oranı ve mezomorfi değeri sonuçlarına bakıldığında. Crataegus orientalis. taksonu tüm taksonlar arasında en kseromorf takson olarak belirlenmiştir. Yükselti kademesi bazında tüm taksonlara ait ortalama mezomorfi değerlerlerine bakıldığında, I. Yükselti kademesindeki taksonlar en mezomorf grubu oluşturmuştur. Daha sonra sırasıyla II. Yükselti kademesindeki ve III. Yükselti kademesindeki taksonlar gelmektedir. Sonuç olarak alt yükselti kademesinden üst yükselti kademesine doğru mezomorfluk azalmaktadır.,Anahtar Kelimeler: Ekolojik Odun Anatomisi, Yüselti Kademesi, Mezomorfi, Vulneralite

The objective of the study is to determine the anatomical variations of some wood taxa from the different altitudes located in Erzincan, within Kemaliye district.In this regard, wood samples were taken, growing on the different altitudinal gradient, from altitude between 830 and 1765m. Standard preparation and microtomy techniques were used for the wood sections. The anatomical features, vessels (tangential and radial diameter, length, number of vessels per mm2), fiber (length, width, wall thickness), ray (height, width, number of ray per mm) were measured. And then, `Vulnerability` and `Mesomorphy` indice were calculated. Statistical results indicated that ecological condition had an influence on 90% of the wood anatomical characteristics (P<0, 05).The result of vulnerability and mesomorphie show that Crataegus. orientalis was determined the most xeromorphic taxon among the all taxa. The results of the study indicated that the mesomorphy indice of the taxa was decreased from the lower to higher altitude.Key Words: Ecological Wood Anatomy, Altitudinal Gradient, Mesomorphy, Vulnerability