Zihin engelli çocukların sosyal becerileri ile artikülasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada, zihin engelli çocukların sosyal becerileri ile artikülasyon düzeyleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını incelemek, sosyal becerilerin ve artikülasyon düzeyinin çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı, İstanbul İlinde yer alan, İlköğretim Okulları bünyesinde bulunan Özel Eğitim Sınıfları, Eğitim Uygulama Okulları ve İş Eğitim Merkezleri, İlköğretim Okulu ve İş Okulu'nda eğitim almakta olan 7-12 yaş arası, orta ve hafif düzeyde toplam 121 zihin engelli çocuk oluşturmaktadır.Araştırmada, zihin engelli çocukların sosyal becelerini belirlemek için Sucuoğlu ve Özokçu (2005) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Sosyal Becerileri Dereceleme Sistemi (SBDS) kullanılmıştır. Zihin engelli çocukların artikülasyon düzeylerini ölçmek için ise Ege, Acarlar ve Turan (2004) tarafından geliştirilen Ankara Artikülasyon Testi (AAT) uygulanmıştır. Ayrıca demografik değişkenlere ulaşmak için ise araştırmacı tarafından geliştirilen ?Aile Bilgi Formu? anne-babalara uygulanmıştır.Araştırma sonucunda zihinsel engelli çocukların AAT puanları ile SBDS alt ölçekleri; sosyal beceri, problem davranış ve akademik yeterlilik puanları arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Zihin engelli çocukların SBDS'nin alt ölçekleri olan sosyal beceri ve akademik yeterlilik puanlarıyla, yaş değişkeni arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Fakat; Problem Davranış puanlarıyla yaş değişkeni arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Buna ek olarak sosyal beceri, problem davranış ve akademik yeterlilik puanlarının; çocukların cinsiyeti, engel türü, kardeş sayısı, anne-babanın eğitim durumu, algılanan sosyo-ekonomik düzeyi, doğum sırası ve ailede yaşayan kişi sayısı, değişkenleriyle anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ayrıca, Problem Davranış Alt Ölçeği puanları ile annenin yaşı değişkeni arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. AAT puanlarıyla yaş ve engel türü değişkeni arasında anlamlı ilişki bulunmuş, cinsiyet değişkenine göre anlamlı ilişki bulunamamıştırAnahtar Sözcükler: Zihin engelli çocuk, sosyal beceri, artikülasyon.

The purpose of this study was to examine whether there was a relationship between social skills and articulation levels of children with mental retardation and determine whether the social skills and articulation levels vary in terms of different variables. The participation group of this study consisted of special training schools and special training classes of primary school, which are located in İstanbul and bound to Ministry of Education, where 7-12 year old children with mild and mid mental retardation attend.In the study, Social Skills Scale System [Sosyal Becerileri Dereceleme Sistemi (SBDS)], which was adopted to Turkish by Sucuoğlu and Özokçu (2005), was used to determine the social skills of children with mental retardation. On the other hand to measure the articulation levels of children with mental retardation Ankara Articulation Test [Ankara Artikülasyon Testi (AAT)] ,which was developed by Ege, Acarlar and Turan (2004) , was used. Also `Family Information Form?, which was developed by the researcher to access demographic variables, was carried out to the parents.As a result of the study, Ankara Articulation test scores of children with mental retardation and Social Skills Scale System sub-scales; a high level meaningful association among the social skills, problem behavior and academic competence scores was found. A meaningful association was found between the social skills and academic competence scores, the sub-scales of children with mental retardation Social Skills Scale System, and the age variable. But, no meaningful association was found between the Problem Behavior and the age variable. In addition, no association was determined between social skills, problem behavior and academic competence scores and the variables of gender of the child, the type of the difficulty, the number of brothers and sisters, the education level of the parents, socio-economical level, the birth sequence and the number of the people who lives in the family. On the other hand a meaningful association between the Problem Behavior Scale scores and the variable of the age of the mother was found. A meaningful association was found between the scores of Ankara Articulation Test (AAT) and the variable of the type of the difficulty but, no association was determined between the scores of Ankara Articulation Test (AAT) and the variable of gender.Key words: Child with mental retardation, social skills, articulation.