Altın yığın liçi projesinde farklı kırma boylarının verimlilik ve geçirimlilik performanslarının incelenmesi

Abstract

Altın birim fiyatının artması ile birlikte geçmişte işletilmesi ekonomik olmayandüşük tenörlü cevherlerin işletilmesi gündeme gelmiştir. Düşük tenörlü ve yüksekrezerve sahip cevherlerin işletilebilmesi yığın liçi prosesi ile mümkünolabilmektedir.Yığın Liçi prosesi, cevheri geçirimsiz bir yüzey üzerinde çözücü çözelti ile ıslatarakyığının içerisindeki değerli metallerin çözeltiye alınarak işlenmesidir. Hazırlıklı vehazırlıksız gibi değişik uygulamaları da mevcuttur. Yaygın olarak kullanılan yığınliçi yönteminde , cevher kırma işlemi ile istenilen boyuta indirilir ve öncedenhazırlanmış geçirimsiz yüzeye (plastik, jeoteksil gibi) serilir. Damlama borulamasistemi kullanılarak çözelti üstten verilir. Yığının üstünden süzülürken değerlimetalleri bünyesine alan çözelti yığının altındaki toplayıcı borular vasıtasıylaçözelti yüklü çözelti havuzuna alınır ordan da işleme tesisine gönderilir. Öğütmegibi ilk yatırım ve üretim maliyeti yüksek olan bir proses kullanılmadığı için düşüktenörlü cevherde uygulanabilirliği ekonomik olmaktadır. Kırma boyunun liç verimeve yığın geçirimliliğe etkisi araştırılamak üzere 4 farklı test gerçekleştirilmiştir.ii İnce boy şişe çevirme testleri İri boy şişe çevirme testleri Kolon testleri Geçirimlilik testleriBu çalışmanın ilk aşamasında, açık ocağın değişik bölgelerinden alınan üç farklıkompozit cevher, üç farklı boya kırılarak hazırlanmıştır. Toplamda elde edilendokuz örnek değişik çaptaki dokuz ayrı kolona yerleştirilip liç testi yapılmıştır.Çalışmanın ikinci aşamasında ise, liç işlemi bittikten sonra kolondaki atık malzemeyıkanıp geçirimlilik testi yapılmıştır.. Bu test ile yığın liçinde cevherin kendiağırlığından dolayı sıkışma senaryosu test edilmeye çalışılmıştır.Her iki aşamadan elde edilen veriler ışığında, ilk olarak kırma boylarında altınınveriminin nasıl değiştiği araştırılmıştır. Sonraki aşamada ise elde edilen geçirimlilikverileri sayesinde yığın yüksekliğinin kaç metre olması gerektiği araştırılmıştır.Anahtar Kelimeler : Liç prosesi, yığın liçi, altın kazanımı

Depending on the increasing gold prices, low grade gold whose has not extractedby economically in the past become the main topic of conversation. It is possiblethat ore which has low grade and high reserve can be extracted by heap leachprocess.Heap Leach is a process which consisted of stacking the ore on the imperablesurface and wetting by the solution. It can be applied with crushed ore and run ofmine ore which is called dump leaching. In the common leaching method, ore iscrushed to the targetted size and stacked on the imperable surface such asplastic, jeotexile etc. Solution is applied by drip emitters. During the percolating ofsolution to the bottom, soluable metals can be tranferred the aqueous form.Solution is collected by collector pipes and sent to pond. Then pregnant solutionis sent to process facility. There is no grinding costs in heap leaching so operatingcost can be lower. Four tests was executed for investigate effects of differentcrush size on heap leach recovery and heap permeability.iv Bottle roll tests Coarser size bottle roll tests Column tests Percolation testsAt the first stage of this study, three representive ore which has taken fromdifferent zones crushed three different sizes. Totally, nine column test wasconducted.Secondly, percolation test was conducted on the tails of column testing withdifferent loads. In this test, ore condition was tried to simulate with different loadswhich caused by lift weight.The datas which is collected by two stages was used for understanding changes ingold recovery. In next stage, percolation data used for finding optimum heap leachparameters.Keywords: Leaching, Heap Leaching, Gold Extraction