Veri zarflama analizi ve bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada, çok sayıda girdi ve çıktının bulunması durumunda karar verme birimlerinin etkinliklerinin ölçülmesinde kullanılan Veri Zarflama Analizi (Data Envelopment Analysis – DEA) yöntemi incelenmiştir. Veri Zarflama Analizi'nde amaç en az girdiyle maksimum çıktıyı üreten girdi-çıktı bileşimini bulmaktır.Tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Veri Zarflama Analizi'nde kullanılan temel kavramlar anlatılmıştır. İkinci bölümde Veri Zarflama Analizi Yöntemi, Veri Zarflama Analizinin Uygulama Alanları, Avantajları–Dezavantajları, Uygulama Aşamaları, Klasik Veri Zarflama Analizi Modellerinden söz edilmiştir. Üçüncü bölümde uygulamaya, dördüncü bölümde ise uygulamaya ilişkin sonuçlara yer verilmiştir.Bu tez çalışmasının uygulama bölümünde Hacettepe Erişkin Hastanesine bağlı polikliniklerin performansları değerlendirilmiştir. Bu polikliniklerin etkinliğini en iyi yansıtabilecek girdi–çıktı değişkenleri seçilerek 2012 yılına ait ilgili veri kümesi Hacettepe Erişkin Hastanesi Sağlık İşletmeleri Müdürlüğü'nden derlenmiştir. Veri Zarflama Analizinin uygulamasında EMS paket programından faydalanılmıştır. Efficiency Measurement System–EMS paket programı ile Hacettepe Erişkin Hastanesine bağlı yataklı servisi olan 20 polikliniğin tedavi açısından etkinlik düzeyleri ölçüldü. Etkin olmayan polikliniklerin etkin hale dönüştürülmesi için referans almaları gereken etkin poliklinikler belirlendi. Bu aşamadan sonra etkin olmayan polikliniklere tam etkin olabilmesi için azaltmaları veya artırmaları gereken kaynakların ortaya çıkarılması ve böylece kaynak dağıtımının daha optimal bir şekilde yapılması sağlandı.

In this study, Data Envelopment Analysis (DEA) method used in assessing the activities of the decision making units when there is too much input and output has been examined. The aim in the data envelopment analysis (DEA) is to find out the input-output combination generating the maximum output with a minimum input. The thesis consists of four chapters. In the first chapter the basic concepts of data envelopment analysis used have been defined. In the second chapter DEA method, application areas of DEA, Pros and Cons, Application Phases, Classical DEA models have been mentioned. In the third chapter application and in the last chapter results are included.In the application section of this thesis, the performances of the outpatient centers affiliated with Hacettepe Adult Hospital have been evaluated. By choosing the input-output variables best reflecting the activities of these outpatient centers, the relevant data of 2012 was compiled from Hacettepe Adult Hospital and Health Care Facilities.EMS software has been used in DEA application.The efficiency levels of the 20 outpatient centers with bed wards affiliated with Hacettepe Adult Hospital have been assessed by Efficiency Measurement System software package–EMS. Effective outpatient centers have been chosen in order to develop ineffective outpatient centers into effective ones. After this stage, to make ineffective outpatient centers completely effective, resources that should be increased or decreased have been identified and thus a more optimal distribution of the resources could be done.