Üniversite öğrencilerinin arkadaşlık ilişkilerinin ve arkadaş gruplarının incelenmesi

Abstract

Arkadaşlık ilişkileri bireyin sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimini etkilemektedir. Özellikle ergenlik döneminde, arkadaşların kişinin hayatındaki yeri ve önemi artmaktadır. Türkiye'de, üniversite eğitiminin ilk yıllarına denk gelen 18-20 yaş aralığı aynı zamanda `geç ergenlik` olarak isimlendirilen ergenliğin son dönemine rastlamaktadır. Bu araştırmada da, üniversite öğrencisi olan 18-20 yaş arası geç ergenlik dönemindeki bireylerin arkadaşlık ilişkileri ve arkadaş gruplarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik modele uygun olarak düzenlenmiştir. Çalışmada, aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: Üniversite öğrencileri arkadaşı/arkadaşlığı nasıl algılamaktadır? Üniversite öğrencilerinin arkadaş grupları kendilerini nasıl etkilemektedir? Üniversite öğrencileri arkadaş gruplarıyla neler hakkında konuşmaktadır? Üniversite öğrencileri, arkadaş gruplarıyla boş zamanlarını nasıl değerlendirmektedir? Üniversite öğrencilerinin arkadaş gruplarının yapısı nasıldır? Üniversite öğrencilerinin arkadaş gruplarıyla benzer yönleri nelerdir? Araştırmada `amaçlı örnekleme` yöntemlerinden `ölçüt örnekleme` yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2013-2014 eğitim öğretim yılında İstanbul'daki üniversitelerin lisans bölümlerinde öğrenim gören 18-20 yaş arası toplam 14 kadın 4 erkek üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada, veri toplama amacıyla, amaçlara uygun şekilde hazırlanmış olan açık ve kapalı uçlu sorulardan oluşan `Görüşme Formu` ve katılımcıların demografik bilgilerinin edinilmesi için araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Derinlemesine yapılan görüşmelerde elde edilen veriler ses kayıt cihazı ile kaydedilmiş ardından deşifre ile yazıya dökülmüştür. Toplanan verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği uygulanmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, arkadaşlık kavramı arkadaşlığın işlevi, arkadaşın niteliği ve arkadaşlığın oluşum süreci olmak üzere üç temadan oluşmaktadır. Üniversite öğrencilerinin arkadaş gruplarının kendileri üzerindeki etkileri sosyal, duygusal ve akademik etkiler olmak üzere üç tema olarak tespit edilmiştir. Üniversite öğrencilerinin arkadaş gruplarıyla konuştukları konular kişisel ve sosyal konular olmak üzere iki tema altında sınıflandırılmıştır. Üniversite öğrencilerinin arkadaş gruplarıyla yaptıkları boş zaman etkinlikleri sosyal, fiziksel, sanatsal ve akademik etkinlikler temalarından oluşmaktadır. Üniversite öğrencilerinin arkadaş gruplarının yapısı, grup-içi iletişim örüntüleri, liderlik ve grup normları ana temaları altında ele alınmıştır. Üniversite öğrencilerinin arkadaş gruplarıyla benzer yönleri olarak ilgi, değer ve davranış temaları tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Üniversite öğrencileri, arkadaşlık, arkadaş grupları, fenomenolojik çalışma.

Friendship relations have an impact on social, emotional and cognitive development of individuals. Particularly, during adolescence, friends gain more importance in one's life. In Turkey, first years of university education coincide with late adolescence period at ages between 18 to 20. In this study, the purpose is to examine friendship relations and friend groups of university students who are late adolescents at age 18 to 20. In the research, phenomenological design which is one of the qualitative research methods was applied. In the study, following questions were explored: How do the university students percieve friends/friendship? How does the clique have an influence on the university students? What are the university students and their clique talking about? How do the university students and their clique's spend leisure time? How is the structure of the university students' clique? In what ways, the university students are similiar with their clique?In the study, `criterion sampling`, which is one of the purposeful sampling methods, was used. The study group consists of 14 women and 4 men university students who are between the ages of 18-20 and undergraduate students in İstanbul during 2013-2014 educational years. Data were collected through `Interview Form` consisting of open-ended questions which were prepared by the researcher according to the aims of the research and `Personal Information Form` which were also prepared to obtain demographic information of participants.Gathered data during indeep interviews were recorded onto a voice recorder and then reduce to writing. Data were analyzed by using content analysis technique.According to the findings of the research, the concept of friendship consists of three themes which are functions of friendship, quality of friends and friendship process. Social, emotional and academic effects are determined as the influences of cliques on the university students. The issues of the university students talking with their cliques are classified as personal and social topics. The leisure time activities of the university students with their cliques composes of social, physical, artistic and academic activities. The sturucture of the university students' clique consists of in-group communication patterns, leadership and group norms themes. Finally, university students are similiar with their cliques in terms of their interests, values and behaviors.Key Words: University students, friendship, clique, phenomenological study.